SA PA KÝ SỰ

CHUYẾN ĐI SA PA

........“Nếu ai đến Sa Pa, dù chỉ một lần,cũng sẽ rất ấn tượng bởi cảnh vật và con người nơi đây…”Một người bạn đi Sa Pa về nói với tôi như thế.Nghe anh nói,tôi thấy náo nức muốn đi chơi một lần cho biết.Thế nhưng do cuộc sống bận rộn gò bó,tôi chưa thể thực hiện được ý định của mình.Phải đến khi nghỉ hưu,trong lần đi chơi Hà Nội dài ngày vào tháng 3 năm 2010 vừa qua,tôi mới đến được Sa Pa.Bài viết này thuật lại chuyến đi đó.

................................... ........... .**********....................................................................

........................................................Đường lên đỉnh núi Sa Pa
........................................................Hoa chen thắm lá, mây là là bay

........................................................Hương đào thoang thoảng đâu đây..................................................Nhà ai mận chín trái cây trĩu cành................................................Đường vòng sườn núi quanh quanh

............................................. ..........Bậc thang nương rẫy, nhà tranh ven rừng….

........................................................................(Trích thơ của Lê Như Sâm)

Lên đường đi Sa Pa

..........Qua đại lý một công ty du lịch ở Hà Nội ,tôi đăng ký một tour Hà Nội -Sa Pa 2 ngày 3 đêm cho 2 vợ chồng.Nhìn trên tấm vé xe lửa Hà Nội-Lào Cai do công ty VNTrans Express Tourist Train phân phối, tôi thấy có ghi rõ giờ xe lửa khởi hành 21 giờ và đón khách tại khách sạn trước 1 tiếng.Vậy mà khi kim đồng hồ đã chỉ 20 giờ 30 tôi vẫn chẳng thấy xe nào tới đón.Sợ trễ, tôi toan gọi taxi nhưng người quản lý khách sạn có kinh nghiệm khuyên tôi kêu xe ôm để tránh bị kẹt xe.Tôi chần chừ khi thấy ông lái xe ôm chỉ có một cái mũ bảo hiểm.Biết khách e ngại,ông ta cười nói:”Ông bà đừng lo,ở Hà Nội Công an với xe ôm là bạn.Chẳng có phạt phiếc gì đâu !”Tôi không tin điều ông nói nhưng đành bảo vợ cùng leo lên xe máy bởi nhìn đồng hồ thời gian đi chỉ còn chưa tới 15 phút.Chiếc xe máy tống 3 phóng đi mang theo nỗi thấp thỏm của tôi.Nhưng điều tôi lo ngại chẳng xảy ra vì suốt quãng đường từ khách sạn Bamboo phố Nhà Bè đến ga xe lửa Hà Nội chẳng hề thấy bóng một người công an nào trên đường phố.Thêm vào đó,khi đổi vé đặt của hãng du lịch lấy vé chính thức tôi mới hay xe lửa Hà Nội đi Lào Cai cả tiếng nữa mới khởi hành. Lần đi xe ôm đó cho tôi cảm nghĩ tốt về những người lái xe ôm ở thủ đô.Chúng tôi leo lên xe không mặc cả gì.Nếu như ông bắt chẹt thì đòi bao nhiêu cũng đành phải trả.Nhưng tôi nhẹ nhõm người khi nghe ông chân thật nói :”Xin ông bà 15 ngàn !“Tôi đưa 20 ngàn,ông ta hể hả cám ơn đến 2 lần.

......................................... ...........Sân ga Hà Nội ban đêm
..........Đúng 21 giờ 45,xe lửa Hà Nội-Sa Pa từ từ chuyển bánh.Nhìn nhà cửa và những ngọn đèn sân ga lùi mỗi lúc m.....ột xa,tôi thấy lòng mình nao nao bởi đã lâu lắm rồi từ sau ngày đất nước thống nhất tôi mới đi xe lửa trở lại.
........Chuyến xe lửa đi hôm đó không phải là xe lửa du lịch chuyên dùng mà chỉ là loại tàu chợ tân trang.Mỗi toa có 3 buồng cho hành khách và một phòng toilette.Mỗi buồng có 2 giường đôi trang bị máy điều hòa,TV,một cái bàn nhỏ và mấy chai nước suối.Thoạt nhìn cũng sang trọng ,tiện nghi vì nệm nằm trải gaz tươm tất,gối chăn ngăn nắp.Chỉ đến lúc xe lửa chạy,tôi mới nhận ra chất lượng thật sự của nó.Có lẽ do các lò xo nhíp xe lửa đã rệu rã sau gần trăm năm sử dụng nên khi xe lửa chạy nhanh thì các toa xe chòng chành và lắc mạnh.Tiếng xoàn xoạt,kình kịch vang lên đều đặn theo mỗi vòng tua bánh xe.
........Suốt đêm trên xe lửa tôi trăn trở không chợp mắt được phút nào.Người bải hoải,họng khô khốc,tôi ngồi dậy với tay lấy chai nước tu một ngụm.Ngó đồng hồ chưa đến 4 giờ sáng,tôi muốn đi tiểu nhưng ngại mở cửa buồng gây ồn làm phiền người khác lại thôi.Nửa giờ sau xe lửa ngừng ở một ga không rõ tên,chẳng đừng được tôi mở cửa đi ra.Nhưng thật buồn vì khi đến toilette cửa đã bị khoá chặt.Thì ra lâu không đi xe lửa tôi quên mất cái quy luật có từ gần thế kỷ nay của hỏa xa Việt Nam:“chỉ sử dụng được toilette khi xe lửa đang chạy”.Tôi thấy mình “quê” quá nhưng may khuya vắng chẳng ai biết.Tôi nghĩ mà thương cho đất nước mình.Từ khi con thuyền VN tiến ra biển lớn hội nhập cùng bạn bè quốc tế,dân ta đã sống văn minh tiến bộ hơn rất nhiều nhưng tiếc thay cái khoản “đi to ,đi nhỏ” trên xe lửa thì vẫn dậm chân tại chỗ.Tôi đành về buồng ,chờ xe lửa chạy mới giải tỏa được ”bầu tâm sự”.
. ...........................................................Ga Lào Cai
........Xe lửa vào ga Lào Cai lúc 5 giờ 30 sáng.Hành khách lục tục ra khỏi ga chờ ô tô đến đón.Chiếc xe chở chúng tôi đi Sa Pa hiệu Ford Transit 16 chỗ còn khá mới nhưng có lẽ vì đường đèo dốc nên chạy chẳng êm chút nào.Nhìn qua cửa kính xe ,tôi thấy Sa Pa mờ ảo chìm trong màn sương.

...... ......... ...................Các cô gái H'Mông chờ xin làm hướng dẫn viên
......... Quãng đường Lào Cai-Sapa dài có 38 km nhưng ô tô phải mất khoảng một tiếng mới đến nơi.Chúng tôi nghỉ tại khách sạn mang tên Summit Sa Pa ( Sa Pa Đỉnh Cao) nằm trên đường Thác Bạc.Chưa kịp xuống xe,tôi đã thấy nhiều cô gái người dân tộc đứng ngồi lố nhố ở mặt tiền khách sạn.Người nào cũng mang một chiếc gùi trên lưng.Họ nhìn chúng tôi cười cười,vẫy tay tỏ vẻ thân thiện.Không ai xán lại mời mua quà lưu niệm như vẫn thường thấy ở Đà Lạt.Người hướng dẫn viên đi cùng xe với chúng tôi cho hay đấy là những cô gái H’Mông.Họ chầu trực để xin được làm hướng dẫn viên du lịch.Khách nước ngoài rất chuộng các hướng dẫn viên nữ người H’Mông.
.........Sau khi vào khu lễ tân làm thủ tục nhận phòng và phiếu ăn,chúng tôi có hơn một giờ để vệ sinh cá nhân,thư giãn và dùng điểm tâm ngay tại khách sạn .Thăm núi Hàm Rồng
.........................................................Leo núi Hàm Rồng
...........Lúc 9g sáng cả đoàn được phân làm 2 nhóm đi thăm núi Hàm Rồng. Nhóm 1 của chúng tôi đi theo hướng dẫn viên người Việt.Nhóm thứ 2 toàn khách du lịch nước ngoài đi với cô hướng dẫn viên trẻ người H’Mông.
........Xuất phát từ khách sạn,chúng tôi men theo đường Thác Bạc vào trung tâm thị trấn.Vừa quẹo sang đường Phạm Xuân Huân,tôi đã thấy nhà thờ Sa Pa hiện ra trước mắt.Ngôi nhà thờ có nét dáng rêu phong cổ kính kiểu Âu châu được được xây bằng đá chỉ có một tháp chuông đứng chơi vơi trong thời tiết giá lạnh (hôm đó nhiệt kế khách sạn chỉ 16 độ C). Phía sau nhà thờ,núi non nối tiếp nhau trùng điệp.Người hướng dẫn viên chỉ về hướng có mỏm nhô cao nhất bảo đó là đỉnh Phan Xi Păng,ngọn núi “nóc nhà của Đông Dương” cao 3143m.

.........................................................Nhà thờ Sa Pa
........Vòng ra phía sau nhà thờ Sa Pa,con đường lên núi Hàm Rồng cũng mang tên này.Hai bên đường những biệt thự cổ đan xen với những ngôi nhà nghỉ tân lập nhiều tầng mái ngói đỏ ,tường vôi trắng chen nhau mọc lên dựa lưng vào chân núi.Trước khi lên một con dốc để bắt đầu leo núi,khách du lịch phải dừng ở một trạm kiểm soát để mua vé tham quan.Đi được hơn trăm mét,tôi thấy đường lên núi mỗi lúc một dốc nhưng ai cũng hăm hở vì cảnh đẹp trên đường đi cuốn hút sự thích thú theo từng bước chân.
..........Người hướng dẫn viên vừa đi vừa kể cho chúng tôi nghe truyền thuyết tên núi Hàm Rồng.Theo đó thuở Sapa còn chìm trong đại dương,có hai anh em nhà rồng trốn đến đây chơi.Khi vua cha phát hiện gọi về,rồng anh lên ngay bay kịp về trời.Rồng em ham chơi bay về trễ cổng trời đã đóng đành phải ở lại hạ giới và hoá thành núi đá với tư thế đầu lúc nào cũng ngẩng lên, dõi mắt về trời.Từ đấy ngọn núi này được mang tên núi Hàm Rồng.

..................... .................Chụp hình trong vườn lan lan

...........Chúng tôi đi ngang qua một số vườn hoa mang tên Vườn Lan,Vườn Đào, Vườn Châu Âu,vườn hoa 4 mùa…Tại các vườn hoa này tôi được ngắm thỏa thích không phải hàng trăm mà hằng ngàn loại hoa đua chen phô sắc.Chúng được đem tới từ nhiều địa phương trong nước.Có những loại hoa nhập từ Nga hoặc Pháp về mang sắc dáng lạ lẫm.Tất cả góp phần tô điểm cho Sa Pa thêm đẹp và quyến rũ.

..................................... ................Vườn đá............Rời khu vườn hoa,đoàn chúng tôi tiếp tục leo núi.Qua những dốc ngoằn ngoèo nhiều bậc thang ,tôi đến một khu thoai thoải có nhiều tảng đá lớn hình khối đa dạng.Có tảng nhọn hoắt,có tảng cong vòm giống như móng vuốt,vây rồng,vảy rồng…Một bác cao tuổi trong đoàn gật gù nhận xét nơi đây giống như một vườn thiên thạch lạ kỳ mình chưa từng thấy trong đời.

........................................................Cổng Trời 2

............Đi hết vườn đá,chúng tôi vượt qua Cổng trời 1 rồi Cổng trời 2.Những cái tên như báo cho du khách hiểu rằng mình đang đi vào khu vực cao nhất của núi Hàm Rồng,nơi giao tiếp giữa đất trời.Nhưng qua 2 Cổng trời ,tôi mới chỉ nhìn khá rõ hình ảnh hàm con rồng đang ngẩng đầu hướng mắt về dẫy Hoàng Liên Sơn.Lại tiếp tục đi qua vườn đà điểu (chỉ có hình nộm, chẳng có con đà điểu nào),qua hang Tam Môn có khe lách rất hẹp.Rồi chúng tôi cũng lên được nơi cao nhất của núi Hàm Rồng gọi là Sân Mây.
............................................................................. ....................Sân Mây
.............Sân Mây được thiết kế bằng khung sắt đặt trên một mỏm đá.Leo thang lên đứng trên Sân Mây,du khách có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh đẹp Sa Pa trong tầm mắt.Núi nhấp nhô trập trùng.Từng dải mây trắng lững lờ trôi.Có lúc mây bay ngang Sân Mây,quyện cả vào những người đang đứng.Tôi có cảm tưởng như mình đang bị cuốn theo mây.Ngó xuống phía dưới ,tôi thấy nhà cửa thị trấn Sa Pa bé xíu nằm rải rác trong khu lòng chảo được bao quanh bởi những dãy núi xanh rì và che phủ bởi những cụm mây trời trắng xóa.Lặng nhìn cảnh trời mây bao la đẹp chẳng khác nào một bức tranh sơn thủy,tôi thầm tiếc mình không phải là thi sĩ để có thể “tức cảnh sinh tình”sáng tác ít câu thơ làm kỷ niệm cho chuyến đi.
........Sau bữa cơm trưa tại khách sạn,một số người trong đoàn tranh thủ thời gian đi chơi tự do trong lịch của tour đã rủ nhau đi thăm Hà Khẩu (Trung Quốc).Họ đi và về trong nội buổi chiều.Vợ chồng tôi thấm mệt sau khi tham quan núi Hàm Rồng quyết định dùng thời gian này nghỉ ngơi cho lại sức.

....................................Đường phố Sa Pa trong sương chiều

..........Chiều tối hôm đó,trời mưa lâm râm và lạnh hơn ban ngày.Nhưng bát phố Sa Pa trong tiết trời như thế cũng thú vị và lãng mạn lắm chứ nên chúng tôi hỏi mượn một chiếc dù của khách sạn rồi cùng nhau lững thững tản bộ vào trung tâm thị trấn.
..........Đường phố Sa Pa không nhiều và ngắn nên chỉ non một giờ đếm bước, chúng tôi đã lướt qua gần hết các phố chính.Hầu như các quán ăn ngon của Sapa đều tập trung ở phố Cầu Mây.Tôi thấy rất đông khách du lịch tụ về quán Sapa Smile và quán Anh Đào.Càng về khuya sương xuống càng nhiều. Lạnh đến run người và cũng đã mỏi chân,chúng tôi tìm đến một quán nhỏ cạnh nhà thờ để thưởng thức một vài món nướng Sa Pa.
...........Cô chủ quán giới thiệu rất nhiều món nướng đặc sản vùng cao như khoai nướng,mía nướng,trứng gà nướng,bao tử nướng,phèo nướng…nhưng chúng tôi đã lớn tuổi chỉ ăn mỗi người một cái bắp nướng và một đĩa bánh dầy nướng cho an toàn.Bắp nướng không xa lạ gì nhưng trời lạnh ngồi ngồi sưởi bên bếp than rực hồng hương vị thơm ngon của món quà dân dã này dường như được nhân lên gấp mấy lần.Bánh dầy nướng Sa Pa thì quả thật tôi mới ăn lần đầu.Bánh dầy được ép mỏng, nướng sơ qua, rắc ruốc lên rồi gập đôi lại nướng tiếp cho đến khi vỏ bên ngoài giòn như cơm cháy.Cắn một miếng thôi đã thấy hương vị bùi béo thơm lừng lan toả khắp tạng phủ.

Thăm bản Cát Cát

..........Sáng sớm ngày thứ hai ở Sa Pa,chúng tôi được xe của công ty du lịch chở đi thăm bản Cát Cát,một bản của người H’Mông cách trung tâm thị trấn Sa Pa 2 km.Xe dừng ngoài lộ để mọi người xuống đi bộ.Đường vào bản dốc và vòng vèo nhưng du khách tưởng như không thấy mệt bởi cảnh quan hai bên đường rất hấp dẫn.Tôi choáng ngợp trước cảnh hùng vĩ của núi rừng bao quanh mình .

..................................................Cô gái H'Mông gốc Kinh

............ Bước qua một cái cổng mang tấm bảng ghi mấy chữ “ Làng văn hóa dân tộc”,chúng tôi mới thực sự đặt chân vào bản Cát Cát.Nhà người H’Mông phân bố rải rác cách nhau vài chục mét.Giữa các ngôi nhà là những trảng cỏ hoặc nương ngô.Họ trồng lúa trên ruộng bậc thang ở lưng chừng núi.Phương pháp canh tác thủ công,chỉ làm một mùa theo mưa nên sản lượng thu hoạch thấp. Người H’Mông sản xuất lương thực dùng sức người là chính nên suốt buổi thăm bản Cát Cát tôi nhìn thấy duy nhất một con trâu gặm cỏ bên đường.Họ cũng nuôi heo,nhỏ giống như heo mọi ở miền Nam,nhưng rất ít và thả rông quanh nhà.

...........Càng đi sâu vào bản,chúng tôi càng thấy rõ thêm về nếp sinh hoạt của người H’Mông.Vài người phụ nữ H’Mông đang dệt thổ cẩm trước nhà. Khung dệt nhỏ nhưng tấm thổ cẩm dệt ra mang nhiều màu sắc và hoa văn đẹp mắt.Ở khu nhà mang tên”Bản nghề H’Mông,tôi thấy bầy bán một vài sản phẩm trang sức bằng bạc, đồng cũng khá tinh xảo nhưng không rõ sản xuất từ bao giờ.Theo lời người hướng dẫn du lịch,bản Cát Cát là một bản lâu đời của người H’Mông.Người dân ở đây vẫn lưu giữ nhiều nghề thủ công truyền thống như trồng bông, lanh, dệt vải và chế tác đồ trang sức. Đặc biệt nơi đây còn giữ được khá nhiều phong tục độc đáo mà ở các vùng khác đã mất đi hoặc tồn tại nhưng không còn nguyên gốc.

...........Trên đường đi,chúng tôi gặp một sườn đồi phủ hoa khá đẹp.Vài phụ nữ người H’Mông bày hàng lưu niệm và những bộ đồ thổ cẩm chào mời.Một cô gái trong nhóm du lịch thuê bộ thổ cẩm với giá 50 ngàn.Chỉ 2 phút sau cô biến thành một sơn nữ khả ái xuất hiện trước mặt mọi người với cái gùi đặc trưng trên lưng.Cô nhờ người thợ ảnh đi theo đoàn chụp nhiều kiểu ảnh liên tiếp.Vợ tôi thấy cô H’Mông gốc miền xuôi này hay hay cũng xin chụp ké với cô một pô.
....................................................................................................................Cầu Si..........Đi qua bản vài trăm mét là đến cầu Si,cây cầu giây văng xinh xắn bắc qua dòng suối Mường Hoa có nguồn nước xuất phát từ thác Tiên Sa cách đó chỉ năm phút đi bộ.Sự liên hoàn kết nối giữa cầu ,suối và thác tạo nên một cảnh quan thiên nhiên đẹp tuyệt vời nếu như thời gian du khách đến đây vào cuối hè đầu thu.Tiếc là chúng tôi đi Sa Pa ngay giữa tháng ba ,thác Tiên Sa chảy rất yếu, dòng suối Mường Hoa khô cạn lộ đầy rác rưởi nên sự quyến rũ của điểm du lịch này bị giảm đi rất nhiều.

.......................................................Thác Tiên SaGiã từ Sa Pa

.......... Chiều ngày cuối cùng ở Sa Pa chúng tôi thăm chợ Sa Pa.Chợ chiều tưởng vắng mà hóa ra đông bởi nhiều nhóm du lịch khác cũng như chúng tôi sẽ giã từ Sa Pa trước hoàng hôn để kịp về Hà Nội bằng xe lửa đêm khởi hành từ Lào Cai.

........................................ ...........Chợ Sa Pa

...........Đi một vòng quanh chợ,tôi thấy rau cỏ,thịt cá bày bán lưa thưa nhưng quần áo và đồ lưu niệm thì phong phú.Có lẽ thu nhập của những người buôn bán ở chợ Sa Pa phần lớn dựa vào sự rộng tay mua sắm của khách du lịch.Suy từ bản thân mình,tôi nghĩ chẳng ai muốn mang tiếng đi du lịch xa mà không mang được chút quà gì về cho người thân ở nhà.
............Dù đã tham vấn từ trước nhưng ra đến chợ chúng tôi vẫn phân vân lúc mua quà.Vợ tôi toan lấy mươi gói nấm hương sấy khô thì được bà bạn cùng nhóm cản:”Thứ này Hà Nội thiếu gì,giá lại rẻ hơn.”Tôi tính lượm vài chai rượu táo Mèo Sa Pa thì ông chồng người bạn nọ bài bác:”Rượu này hợp với xứ lạnh thôi,miền xuôi uống vào dễ nổi ban.”

...................................................Trái nhót

.............Tạt sang khu trái cây thấy sao mặt hàng ít ỏi quá.Hỏi những người bán,họ giải thích:”Đi chơi vào giữa tháng ba này hoa quả trên Sa Pa không có gì.”Đảo khắp chợ, cuối cùng vợ chồng tôi cũng mua được 2 ký trái nhót đỏ au và 3 ký xoài chỉ lớn cỡ 2 ngón tay,dài 6-7cm nhưng vỏ màu vàng anh bắt mắt.Chẳng biết 2 loại trái cây này có đúng như người bán bảo là đặc sản Sa Pa không nhưng chúng mới lạ với dân Sài Gòn chúng tôi.

......................................................Xoài Sa Pa

..........Trở về khách sạn nhìn đồng hồ chưa đến 16 giờ nhưng chúng tôi đã thấy một số khách đã trả phòng xong đang lục tục đem hành lý xuống phòng tiếp tân. Chúng tôi vội lên phòng.Không còn thời gian nghỉ ngơi vì thu vén mọi thứ xong thì chỉ còn 20 phút để dùng bữa cơm cuối ở Sa Pa.
..........Đúng 17 giờ,chúng tôi giã từ thị trấn Sa Pa trở lại Lào Cai.Tưởng 19 giờ nhưng hóa ra 21 giờ xe lửa mới khởi hành.Chúng tôi về đến Hà Nội vào lúc 4 giờ sáng.Phải bấm chuông mấy lần, tôi mới thấy người phục vụ ra mở cửa.
Thay lời kết

...........Chuyến đi Sa Pa tuy ngắn ngủi nhưng đã để lại trong lòng tôi nhiều ấn tượng sâu sắc.Thiên nhiên Sa Pa có vẻ đẹp hoang sơ,thuần khiết chưa bị bàn tay con người sửa sang tạo dáng nhiều như một số trung tâm du lịch khác ở nước ta.Sa Pa đất rộng người thưa,trong thị trấn hay nơi bản làng đi đâu cũng có thể gặp người H’Mông còn mang nhiều bản sắc truyền thống.Đó cũng là những lý do Sa Pa cuốn hút khách du lịch nước ngoài nhiều hơn Đà Lạt.Ngành du lịch Sa Pa có thể phát triển nhanh và bền vững nếu như những người có chức năng đa dạng hóa được các loại hình du lịch ở Sa Pa bằng cách khai thác thêm du lịch nghỉ dưỡng,du lịch sinh thái thay vì chỉ có du lịch văn hóa như hiện nay.