Thuở còn học bậc trung học ,tôi được thầy Tường, thầy dạy môn Pháp văn của tôi dưới mái trường PBC PT ,giảng rất kỹ câu tán thán : “Đời - C’est la vie“ - “Đời mà ! Đời là thế !" Thầy minh họa cho chúng tôi bằng những thực tế trong cuộc sống và tóm kết bằng câu :”Đó là cuộc đời”.
Sau năm 1975 , thế hệ học sinh dưới chế độ xã hội chủ nghĩa được mở rộng tầm hiểu biết về cái cao quý nhất của con người là sự sống câu nói nổi tiếng của nhân vật Paven trong tiểu thuyết “Thép đã tôi thế ấy” :
“Cái quý nhất của con người ta là sự sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và hèn đớn của mình để khi nhắm mắt xuôi tay có thể nói rằng : Tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người”.
Câu châm ngôn này đến nay vẫn được rất nhiều người ưa thích.
_Vậy thì cái gì quý nhất trong cuộc đời ? Muốn trả lời câu hỏi này trước hết chúng ta hãy tự hỏi mình rằng kiếp sống con người sướng hay khổ ?
Ông cha ta thủa trước từng khẳng định rằng cuộc sống con người khổ nhiều hơn sướng bởi từ bao đời nay con người đều khóc ngay từ ngày đầu mới sinh ra đời như cụ Nguyễn Công Trứ đã viết :
“Thoạt sinh ra thì đà khóc chóe
Trần có vui sao chẳng cười khì “
Thế nên đã sống trên đời rồi ai cũng sẽ phải có những trận mưa to xối xả vào cuộc sống của mình . Nhưng, nếu bạn cứ ngẩng đầu kiên định ,bất chấp khó khăn thì sẽ vượt qua tất cả.Nếu có trượt ngã và bổ nhào xuống đất bu đầu chảy máu, hãy gượng dậy ,đừng gục ngã,cứ hành động, cứ bước đi.Rồi sẽ qua đi,khó khăn nhất sẽ ở phía sau miễn bạn làm hết sức ,hết khả năng của mình. Và cuối cùng..." Thất bại là mẹ thành công". Như vậy cuộc sống con người có sướng có khổ .Ai muốn cuộc sống sung sướng thì phải chịu khổ trước đã.Song đó không phải là quy luật sống bất di bất dịch bởi không ít người lao động vất vả mà suốt cuộc đời vẫn không thoát khỏi cảnh sống cơ hàn .Nỗi khổ của họ chỉ có thể giải thích rằng “Đời là thế - Đời , C’est la vie“ hoặc trách cứ " Trời không có mắt ".
Ấy vậy cũng không thiếu cảnh ngộ éo le cuộc đời có những người vì sống khổ quá nên không muốn sống nữa .Họ không cầu trời khấn Phật xin sống lâu,sống thọ mà xin cử thần chết mau đến với mình vì "Sống thế này thà chết sướng hơn". Không biết tự bao giờ "Câu chuyện con muỗi đực kiện Thượng đế " đã trở thành truyện ngụ ngôn trong văn học Việt Nam nhưng nó lý giải có lý có tình câu nói "Thà chết sướng hơn".Nguyên văn câu chuyện dài nhưng người viết xin được tóm tắt thế này :
*** Câu chuyện con muỗi đực kiện Thượng đế
Một con muỗi đực đang tà tà bay qua, bay lại thì bất ngờ, bị người kia xòe bàn tay đập cái chát.Chết, dẹp lép.Quá uất ức, linh hồn muỗi không siêu thoát được mà lại bay vút lên trời xanh, tìm đến Thượng Đế khóc lóc:
_ Thưa ngài,con có làm chi nên tội đâu mà bị loài người đập chết thẳng tay như vậy. Xin ngàicứu xét cho con được hồi sinh.
- Thế anh có chích người ta không.
_Thưa không. Hoàn toàn không. Đám muỗi đực tụi con là dân “chay trường”. Suốt đời chỉ sống nhờ mật hoa mà thôi.
Thượng đế mềm lòng:
- Thôi được, ta có thể cho anh sống lại với một điều kiện.
- Điều kiện gì, thưa ngài?
- Anh sẽ không bao giờ được “chích” muỗi cái nữa.
Anh có bằng lòng không?
Muỗi đực cúi đầu, suy nghĩ một lát, lẩm bẩm:
- Nếu vậy …thà chết sướng hơn !.!.!...!
Nghe chơi cho vui thôi ,tưởng là thế chứ ngãm lại xem ý sâu sắc lắm các bạn ạ . Sống trên đời người ta thiên về khuynh hướng tìm sướng bởi sống mà không sướng thì sống làm gì.Ở một vài nước nào đó trên thế giới ,được biết qua sách báo ,còn có ân huệ cho tử tội (nam) trước giờ lên máy chém ngoài bữa ăn ngon còn được phép "lên giường" với vợ hoặc một người phụ nữ bất kỳ để sướng lần cuối cuộc đời .Ở nước ta đâu đó vẫn còn có tập tục ( hay hủ tục) người vợ cưới hầu non phục vụ cho ông chồng già của mình hoặc người con trai hiếu thảo (?) dẫn bố đi chơi gái "giối già".Những sự việc ấy há chẳng phải di lụy từ lối sống hay nhân sinh quan phong kiến tích lũy lâu đời ảnh hưởng hay sao ?
Nhưng chúng ta nỗ lực cả một đời, rốt cuộc là vì điều gì? Thực sự để hiểu được câu nói đó lại không phải là chuyện dễ dàng. Rất nhiều người ,kể cả những người nổi tiếng trên thế giới, khi sa cơ lỡ vận, tới phút cuối đời mới chợt hiểu ra mình sống vì điều gì. Câu hỏi cho vấn đề này, có lẽ rất nhiều người trong chúng ta đang truy tìm lời giải đáp.
_ Chuyện về Alfred Nobel
Cách đây rất nhiều năm, có một người đàn ông đang ngồi đọc báo buổi sáng. Chợt ông kinh ngạc tột độ khi nhìn thấy tên của mình trong mục... tin cáo phó. Hóa ra, tờ báo nọ đã có một sự nhầm lẫn khủng khiếp. Ông càng sốc hơn khi thấy tên mình xuất hiện trên trang nhất của nhiều tờ báo. Khi lấy lại được sự bình tĩnh, ông bắt đầu đọc để xem người ta viết gì về mình.
Bản tin cáo phó đã mô tả rằng "Vua của thuốc nổ đã chết", hay "Ông ấy là thương nhân tử thần". Vì ông là người phát minh ra thuốc nổ, nên việc người ta đặt cho ông những danh hiệu ấy không có gì là lạ. Tuy nhiên, cái tên "Thương nhân tử thần" đã khiến ông phải suy nghĩ.
"Đây là cách mình sẽ được nhớ đến ư?", người đàn ông tự hỏi bản thân. Chẳng lẽ trong mắt người đời, ông chỉ là kẻ buôn bán cái chết thôi sao? Không thể phủ nhận rằng công việc đó đem lại cho ông nhiều tiền, nhưng điều đó có nhiều ý nghĩa không, khi nhắc đến ông, người ta chỉ nghĩ ngay tới thuốc nổ, tới sự chết chóc, sự tang thương?
Ông quyết định rằng mình sẽ không thể để mọi chuyện diễn ra như vậy, đây không phải là điều ông muốn người ta nhớ đến ông sau khi ông từ giã cõi đời. Người đàn ông quyết định thay đổi.
Từ hôm đó trở đi, ông bắt đầu nỗ lực hết mình để đem lại hòa bình trên thế giới. Ông viết di chúc, đem tài sản của mình để lại cho hậu thế, để vinh danh và cảm ơn những người đã có các công trình nghiên cứu vĩ đại, phục vụ cho lợi ích của nhân loại. Giờ đây, chẳng một ai trên thế giới lại không biết đến ông, đến tên của ông. Và đọc đến đây chắc hẳn quý bạn đã đoán ra người đàn ông ấy là ai rồi. Ông tên Alfred Nobel (1833 - 1896), nhà hóa học, nhà phát minh, kỹ sư, thương nhân người Thụy Sĩ, người đã khai sinh ra Giải thưởng Nobel.
Ai sống trên đời, dù giàu hay nghèo, rồi cũng đều sẽ có ngày nhắm mắt xuôi tay, trở về với cát bụi, chẳng thể mang theo bất cứ thứ gì. Duy chỉ có một điều khác biệt, đó là hình ảnh của họ trong mắt những người còn lại. Những ký ức đó sẽ là bất tử.
_Chuyện về ông chủ hãng phim Kodak
Xin được kể với các bạn một câu chuyện khác .Trên thế giới, nơi nào cũng có hiệu bán máy chụp hình và phim Kodak. Nếu các tiệm ở Đông phương đóng thì ở Tây phương mở cửa bán, tiệm ăn còn đóng cửa chứ phim Kodak thì không bao giờ nghỉ.
Ở trên tầng lầu cao nhất của tòa nhà tại New York, ông chủ hãng phim Kodak ngồi nghĩ đến các ngân hàng lớn dều có tiền của mình ký gởi, trương mục tài chánh kết sù của ông muốn lấy ra lúc nào cũng được. Tài khoản thâu nhập của ông không tính theo mỗi năm, mỗi tháng mà tính theo mỗi giây dồng hồ. Ông muốn gì cũng được cả, và có nhiều thế lực. Người nào muốn ra tranh cử ngay cả tổng thống Mỹ cũng đều phải nhờ vào sự hậu thuẩn, giúp đỡ tiền bạc của ông. Mọi thứ trên đời nầy ông dều có, mọi người thấy ông vui mừng nhưng có lần ông cho biết ông có rất nhiều sự đau khổ và bất an.
Sau cùng ông đi du lịch khắp thế giới dể khuây khỏa và hy vọng tìm được một sự bình an nào đó cho chính mình. Kết thúc chuyến du lịch vòng quanh thế giới rồi mà buồn khổ hình như lại càng nặng thêm. Tuyệt vọng và nản lòng nên tư tưởng dại dột hiện dến với ông. Trên đường trở về lại Mỹ quốc, ông đã nhảy xuống biển tự tử.
_Xin thêm vào bài viết câu chuyện vui vui có liên quan đến vấn đề chúng ta đang bàn.
Một ông trùm người Trung Quốc qua đời, để lại cho vợ 1,9 tỉ đô trong ngân hàng. Bà vợ ông sau đó đã lấy người lái xe của chính ông. Người lái xe nói: "Tôi đã nghĩ tôi phải làm việc cho ông chủ mình. Nhưng giờ đây tôi mới nhận ra rằng cả đời ông chủ làm việc vất vả nhưng không phải cho ông mà là cho tôi."
_Qua 3 câu chuyện trên đây ,các bạn thử dành một khoảng thời gian suy nghĩ và thành thật trả lời câu hỏi sau đây cho chính bản thân mình :"Điều gì thật sự quý nhất trong cuộc đời ? Sanh hay bệnh, lão, tử ? Tiền tài hay danh vọng, vật chất, tình yêu ? “
Để trả lời câu hỏi này có thể phải đề ra một câu hỏi khác mang tính định hướng :” Điều gì quan trọng trong cuộc sống của bạn ? “ Câu trả lời tương ứng được đưa ra đó chính là mục đích sống của bạn. Nếu mục đích sống của bạn là sự giàu có thì tiền bạc là quan trọng nhất. Nếu mục đích sống của bạn là có địa vị cao trong cuộc sống thì sự thăng tiến trong sự nghiệp là điều quan trọng nhất. Còn nếu đó là hạnh phúc thì gia đình và tình yêu là quan trọng nhất…Thế nhưng các bạn ơi,“Đời - C’est la vie“ - “Đời mà ! Đời là thế !" Cho nên nếu người ta hỏi một người trong cơn đói, đó sẽ là thực phẩm. Với một kẻ nào đang lạnh, đó sẽ là hơi ấm. Và nếu một ai đang cam chịu cô đơn, chắc chắn đó sẽ là sự gần gũi với người khác.
_Thật ra, trên đời này có rất nhiều điều quý giá, khi ta đang có chúng, ta không cảm thấy gì cả, chỉ khi mất đi, ta mới nhận ra giá trị thật sự của chúng. Vì thế, điều quý giá nhất trên đời là thứ đã mất đi hoặc sắp mất đi. Chính vì thế chúng ta phải biết nâng niu, biết trân trọng những gì con đang có trong tay, biết giá trị thật sự của chúng, biết trân trọng những giây phút hiện tại và những trải nghiệm quý giá có được mỗi ngày, không để chúng mất đi rồi mới thấy hối tiếc.
***
Kết thúc bài ,người viết xin mượn "Câu chuyện bán đá" của hai thầy trò tiểu hòa thượng để chúng ta cùng ngẫm suy và rút ra bài học cho mỗi người .
( Mời Click xem video đính kèm bên dưới )
