3 thg 4, 2010

HÀ NỘI , NIỀM THƯƠNG VÀ NỖI NHỚ ( Phần 1 )


 ......................

............................Cầu Thê Húc nối từ bờ ra Đền Ngọc Sơn ở giữa  Hồ Hoàn Kiếm

Lời mở đầu

  .....Ký sự ghi lại những gi người viết nghe ,thấy và cảm nhận trong chuyến viễn du ngắn ngày để thăm lại họ hàng và nơi chôn nhau cắt rốn mình đã xa cách trên 50 năm .Trong bài viết bên cạnh những riêng tư cũng có cả những cái chung từ hình ảnh ,lối sống của người dân Hà Thành .Sự cảm nhận mỗi người có thể khác nhau nhưng quê hương ,đất nước,con người Việt Nam có một và chỉ một mà thôi.



.............................Một đoạn Video ghi lại vài hình ảnh đẹp tại Vịnh Hạ Long .

...........Ý nghĩa chuyến đi


.........Tôi xa Hà Nội từ 1954 . Khi ấy trong tâm trí một cậu bé hơn mười tuổi đầu chẳng hề có ý niệm gì về diễn biến thời cuộc dẫn đến việc bố đưa gia đình vào Sài Gòn sinh sống . Nhưng sinh ra và lớn lên tại Hà Nội hơn mười năm đó, được sống gần gũi với ông bà , cô chú ruột thịt , ai cũng hết lòng thương yêu ,tôi khắc ghi trong lòng biết bao kỷ niệm về quãng đời ấu thơ của mình ( Xem bài " Tết Hà Nội trong ký ức tôi "post lên Blog Tết năm 2009 ).
.........Sau 1975 ,tôi vẫn nhủ lòng sẽ trở về Hà Nội thăm lại họ hàng và phần mộ ông bà.Nghĩ là thế nhưng ”cái khó bó cái khôn “, tôi chưa thể thực hiện được . Vài cô chú ở Hà Nội vào chơi, nhắc nhở thằng cháu đích tôn về thăm phần mộ ông bà .Tôi hứa sẽ ra. Nhưng tiếc thay hoàn cảnh không cho phép vì cuộc sống khó khăn . Khi gượng lên được thì cha mẹ đã không còn .Khó khăn lại nối tiếp khi con cái lên đại học,chỗ ở khi chúng lập gia đình.Rồi thêm tai ách bỗng đâu ập tới với vợ tôi khi bác sĩ khẳng định đã bị suy thận loại 2 .Cứ thế , chuyến đi lỡ hẹn nhiều lần.
............Năm nay,dù đang lo chuẩn bị cưới vợ cho con trai thứ, tôi quyết tâm thực hiện chuyến đi bởi nếu chần chờ thêm thì sợ rằng tuổi tác ,bận bịu đứa cháu nội sắp ra đời và nhất là bệnh suy thận của vợ tôi vừa tụt thêm một bậc không biết mai này có kham nổi sự vất vả trong cuộc hành trình trở lại quê xưa chăng .

...........Lên đường

............Mọi sự tưỏng đã ổn định nhưng trước ngày lên máy bay nhân viên khách sạn 70 Nguyễn Khuyến Hà Nội gọi điện thoại vào từ chối đăng ký viện cớ khách sạn phải đại tu toàn bộ các phòng .Tôi vội vã nhờ cậu Minh ,con cô Hiền , tìm giúp cho vài khách sạn khác .Sáng hôm sau Minh mới trả lời song những nơi này ( khách sạn Pacific,Volga, Đô Thành ) giá cả đều khá cao từ 250 ngàn – 450 ngàn một đêm .
...........Đang sốt ruột và lúng túng thì chợt nhớ cô Quế trong một lần nói chuyện bảo có người cháu gái tên Mai Hoa đang điều hành công ty dịch vụ du lịch ở Hà Nội bèn gọi thử ( Đến Hà Nội mới hay đó là “Sinh Cafe Travel Office “ số 45 hàng Bè _ĐT 0439264655).
...........Thật là may, nhờ cô cháu bé tốt bụng này sốt sắng hỗ trợ (…xem hai bác như cha mẹ của cháu ) nên chỉ chưa đầy một giờ sau Mai Hoa đã đặt được phòng cho chúng tôi tại khách sạn Bamboo 32 phố Hàng Bè.Khách sạn này tọa lạc tại khu phố cổ rất gần Hồ Hoàn Kiếm rất tiện cho việc đi lại thăm viếng họ hàng và đáng nói hơn cả là được thuê phòng với giá ưu đãi .



...........Hai vợ chồng tôi ra phi trường Tân Sơn Nhất sớm 2 tiếng trước giờ bay theo như ghi chú trong vé máy bay .Mọi sự kiểm tra tại phi trường diễn tiến suông sẻ .Chúng tôi phải ngồi tại phòng cách ly cả giờ vì hành khách chỉ được lên máy bay trước 30 phút . Trong thời gian chờ ,chúng tôi đi vệ sinh không mất phí nhưng uống một chai nước tinh khiết phải trả 20 ngàn.
.
..........Lúc 14g45 tiếng loa vang lên mời hành khách có thai và khuyết tật lên máy bay ưu tiên . Kế đó là hành khách VIP và thương gia .Loại hành khách phổ thông như chúng tôi lên máy bay sau cùng . Hành khách lên máy bay bằng cầu thang khép kín từ phòng cách ly dẫn thẳng lên máy bay theo hai cửa (trước đây hành khách phải đi bộ từ phòng cách ly đến chỗ máy bay đậu).Hành khách loại ưu đãi được đưa lên máy bay bằng cửa vào ở thân trước . Hành khách loại phổ thông được hướng dẫn lên máy bay bằng cửa số hai ở thân sau .Chúng tôi được xếp chỗ ngồi ở dãy ghế giữa (Có 3 hàng ghế xếp theo hàng dọc , mỗi hàng có 8 ghế xếp theo chiều ngang). Ngồi ở vị trí này tôi không thể xem được cảnh ngoài trời qua cửa máy bay ( lần về thì may mắn hơn).
.........Ngó chung quanh tôi thấy rất nhiều ghế trống .Có hàng ghế chỉ 2 người ngồi .Thắc mắc hỏi cô tiếp viên số khách của chuyến bay thì được cô trả lời có 160 người trên tổng số hơn 300 ghế.Tôi nghĩ thật lãng phí vì trong khi các phương tiện xe ôtô và xe lửa cùng tuyến đường Bắc Nam hành khách phải vất vả chen chúc mới kiếm được tấm vé thì chuyến bay này để trống đến gần phân nửa số ghế như thế.



.............15 phút sau , tiếng loa từ buồng lái vang lên giới thiệu cơ trưởng và phi hành đoàn . Tiếp đó là phần hướng dẫn hành khách làm quen với một số qui định và thiết bị an toàn của máy bay bằng cả 2 ngôn ngữ Việt Nam và tiếng Anh .Có 2 tiếp viên (một nam,một nữ ) thực hành cùng một lúc cho hành khách xem cụ thể.
............Đúng 15g máy bay chuyển bánh .Tiếng bánh xe chạy nghe lạo xạo trên đường băng được ít phút thì máy bay chợt rung nhẹ khi tiếng động cơ trổi mạnh lên .Tôi nghe một tiếng động dưới sàn ,chắc là do hai bánh xe cụp vào .Từng lúc máy bay tăng dần độ cao .Tôi thấy được điều này nhờ chiếc TV treo lơ lửng trên cao.Mỗi lần như thế tôi thấy thót trong bụng và tai nhói đau nhè nhẹ .Khi máy bay đạt đủ độ cao (khoảng 11.000m ) nó bay khá êm với vận tốc trên 900 km/g nhưng tôi vẫn ù ù nơi tai khỏang nửa giờ sau mới hết.
.............Vừa lấy lại cân bằng cho đầu óc thì hai tiếp viên đẩy xe đồ ăn xuất hiện trên lối đi giữa các hàng ghế. Mỗi hành khách được cung cấp một bữa ăn nhẹ gồm bánh mì sandwich,trái cây, nước ngọt hoặc cafê ,nước trái cây tùy chọn và cái túi chứa khăn giấy,nĩa,tăm…Họ nhỏ nhẹ , tươi cười, lịch sự mời khách dùng cho tôi cảm nhận đang được phục vụ tận tình chẳng khác nào mình là ” thượng đế ”.
..........Còn 15 phút bay thì loa từ phòng lái thông báo máy bay bắt đầu hạ thấp độ bay để chuẩn bị hạ cánh và đề nghị hành khách thắt lại giây an toàn cùng tắt các thiết bị điện tử . Nhìn lên TV ,tôi thấy ghi nhiệt độ bên ngoài là 16 độ rưỡi .Thời tiết như vầy là khá lạnh với những người Sài Gòn cho dù đã trù bị mang thêm áo len nhưng tôi vẫn âu lo không biết liệu có đủ ấm nếu trời cứ tiếp tục lạnh thêm.Tai lại căng căng và nhoi nhói khi máy bay hạ độ cao nhưng tôi cảm thấy nhẹ hơn lúc cất cánh .
...........Máy bay tiếp đất an toàn .Nhìn qua ô cửa kính ,tôi thấy những đốm sáng chạy dài .Thành phố Hà Nội đã lên đèn. Có lẽ do sương mù nên trời tối sớm hơn miền Nam.Tiếng loa trên máy bay lại vang lên hướng dẫn hành khách chuẩn bị xuống sân bay và lời cảm ơn của cơ trưởng và phi hành đoàn.

...............Đặt chân lên thủ đô Hà Nội.
.......
...Nhận hành lý xong ,vợ chồng tôi chất vào chiếc xe đẩy tiến ra cửa .Việc soát vé làm cho chiếu lệ .Nhìn ra ngoài khung cửa đã thấy ngay thành phố Hà Nội với tiếng xe ôtô , tiếng chào mời taxi và xa xa ánh đèn điện giăng mắc.Tôi thầm nghĩ Hà Nội của tôi ngày xưa đang ở trước mắt mình.Hà Nội đang thấm vào tim óc tôi bằng gió lạnh và sương mù.Tôi đảo mắt ngước nhìn bầu trời đêm Hà Nội .Không thấy trăng sao ,chỉ một mầu đen thẳm .Nhưng tôi vẫn thấy mênh mang sâu lắng trong lòng.Bao nỗi nhớ nhung và kỷ niệm từ trong tiềm thức xa vắng bỗng dưng chợt ùa về.....



...........Mải mơ màng ,tôi quên mất bà vợ đang co ro vì lạnh bên đống hành lý .Tôi vội trở về thực tại để kiếm xe về Hà Nội .Nhờ dọ hỏi bé Mai Hoa trước ,chúng tôi sử dụng Nội Bài Minibus về Hà Nội chỉ mất 30 ngàn / người và thêm 40 ngàn taxi đi từ bến Minibus về khách sạn Bamboo 32 Hàng Bè.Nhận phòng xong , chúng tôi đi bộ ra phố loanh quanh để ăn tối và trù tính chương trình ngày hôm sau .

...............................Thăm họ hàng bên nội

Thăm gia đình cô Xuân
.....
...Như đã khẳng định ở phần mở đầu ,mục đích chính chuyến đi là về Hà Nội thăm lại họ hàng và phần mộ ông bà.Thế nên ngay ngày hôm sau tôi và vợ dậy sớm đi ra chợ Đồng Xuân mua một vài thứ cần thiết trước khi đi thăm họ hàng .
..............Nơi đến đầu tiên của chúng tôi là nhà cô Xuân tại phố Nguyễn Khuyến .Trước khi leo lên taxi, vợ tôi hỏi liệu có nhớ số nhà không .Tôi bảo :”Nhắm mắt cũng tìm đến được vì nhà cô ở liền sát chùa Bà Ngô “.



..........Đến 126 phố Nguyễn Khuyến ,tôi thấy mặt tiền nhà là một cửa hàng sơn JOTUN khá bề thế . Đang lúc đông khách không tiện hỏi ,chúng tôi vào nhà trong bằng một lối đi nhỏ bên hông.Vào rồi mới thấy ngôi nhà khá sâu có vài tầng ,có nhiều hộ ở chung .Không biết cô chú ở tầng nào nên tôi phải nhờ đến điện thoại .



.............Cô Xuân bắt máy và ra mở cửa .Cô nhận ra tôi ngay từ cái nhìn đầu tiên .Nét vui mừng lộ rõ trên khuôn mặt cô.Tuy cô Xuân có già đi so với năm vào thành phố HCM nhưng sức khỏe vẫn tương đối.Giọng cô vẫn điềm đạm,hồn hậu .Cô hỏi han chúng tôi về chuyến đi ,về nhà trọ , về việc không ở khách sạn 70 Nguyễn Khuyến... Hai cô cháu bùi ngùi ôn lại những kỷ niệm xưa .Tôi nhớ cô lập gia đình rất sớm ,nhớ bố chồng của cô cùng một nghề với ông nội,nhớ chú Hải (em trai chú Hùng) hồi nhỏ chơi đùa chung với tôi v.v…Bao nỗi nhớ ùa về bủa vây như những sợi giây vô hình thắt chặt tình cảm hai cô cháu .



..............Chú Hùng đi công chuyện ở đâu chợt trở về .Thấy vợ chồng tôi ,chú vui vẻ bắt tay đứa cháu ngày xưa .Qua dáng dấp ,giọng cười,tôi thấy còn khỏe ,rất yêu đời.Nhìn sắc mặt chú hồng hào ,tôi chợt nhớ lại ngày xưa khi mới lập gia đình chú hay đỏ mặt mắc cở mỗi khi có ai trêu chọc .Khi ấy chú trông thư sinh chứ không đô con như bây giờ .Người lớn tuổi rồi mà vẫn còn giữ được thể hình đẹp như chú là rất hiếm .Chú có tài năng về nhiếp ảnh nghệ thuật .Để chứng tỏ khả năng của mình ,chú cho chúng tôi xem vài tập album ảnh gia đình .Tôi chú ý nhất một tấm ảnh chú chụp chung với cô .Nom thân hình chú khoẻ đẹp ,tôi nghĩ chú chắc chuyên cần luyện tập lắm .
Ảnh 3 người con gái lớn của  cô Xuân
.........Sơn rồi Thủy hai người con của cô chú  được giao quản lý cửa hàng sơn Jotun lần lượt xuất hiện chào hỏi .Nghe em Sơn nói hồi bé đã vào Sài Gòn sống ở khu Bàn Cờ với gia đình tôi vài tháng đã khiến tôi ngạc nhiên .Tôi nhớ đứa bé tên Sơn hay phụ giúp cô em gái (tên Mỹ) chuyên chở hàng nhưng bé Sơn ở Hà Nội vào từng sống ở nhà trong hẻm 242 /73 Nguyễn Thiện Thuật thì quả là rất khó hình dung lại .Chỉ ngờ ngợ trong đầu .Có thể thời gian đó ,tôi đi dạy học ở tỉnh Biên Hòa ,cuối tuần mới về nhà nên không nhớ rõ. Mãi khi trở về Sài Gòn hỏi cô Mỹ mới hay việc Sơn nói là có thật.Thế mới biết trí nhớ của tôi ngày nay đã sút kém rồi .

.        Thủy trong mắt tôi là cô  em họ dễ thương . Không chỉ xinh xắn ,nói năng hoạt bát, hay điểm nụ cười rất tươi trên môi, Thủy lại còn tỏ ta thành thạo về internet khiến tôi ngạc nhiên . Anh em mới gặp gỡ trao đổi nhau chưa quá một buổi nhưng tình cảm chan hòa xiết đỗi qua lời bộc lộ chân tình :“Mối quan hệ họ hàng anh em mình rất gần gũi chỉ tại sống cách xa nhau thôi”.
.........Thấy gia đình cô Xuân sống yên ấm ,hạnh phúc tôi thầm nghĩ giá mà cô cùng gia đình chuyển vào Sài Gòn sống sau 1975 thì hay biết mấy ! Đưa ý này ra nói cho cô nghe thì cười bảo thật ra cô cũng đã có ý định này .Chính vì vậy cô chú đã từng vào Sài Gòn mua đất ở quận 8 để xây nhà nhưng rồi thấy buôn bán tại nơi này không triển vọng nên thôi . Tôi nói :” Chứ không phải tại chú Hùng đẹp trai quá nên cô sợ bị gái miền Nam cướp mất chú ?” Cô cười cười:”Thì cũng có nên cô dứt khoát không vào trong ấy .Vả lại quan điểm của cô là vào Sài Gòn phải có địa điểm buôn bán không hơn thì cũng phải bằng ngoài này .”
.........Ngồi chơi đã khá lâu ,tôi xin phép cô chú sang nhà thím Chính.Cô nói :"Bây giờ gần 12g rồi ăn tạm bữa trưa với cô .ĐểThủy nó mua một vài món làm sẵn xong ngay ,cháu đừng ngại ."Thủy sốt sắng đi liền .
.........Chúng tôi cùng cô chú ,Sơn và Thủy ăn một bữa cơm gia đình .Các món ăn bình thường nhưng rất ngon miệng .Vợ tôi chú ý nhất món đọt dưa cải luộc chấm muối mè .Nó ngon vì lạ khẩu vị lại dễ làm .Nàng nói :" Cháu phải học món này đem vào trong đó ."

Thăm gia đình thím Chính

...........Ăn cơm xong chừng nửa giờ,chúng tôi xin phép cô chú sang thăm gia đình thím Chính. Cô Xuân dặn dò :" Chiều nay nhớ về ăn cơm với gia đình cô .Thủy sẽ làm món đặc biệt đãi các cháu .Cô đã mời cô Hậu và cả anh Long con cô Phúc cùng đến ."
...........Nhà thím Chính cũng ở gần sát chùa Bà Ngô ,cách nhà cô Xuân chưa quá 100m . Đứng trước ngôi nhà số 134 phố Nguyễn Khuyến treo tấm bảng “Cháo lòng“ ,tôi bùi ngùi xúc động



..............Đây là ngôi nhà mà hơn 50 năm trước tôi từng sống với ông bà nội ,với cô Hiền ,cô Hậu ,với vợ chồng chú Chính và cả 2 em Bình ,Thọ ( Hiếu sắp ra đời).Sống trong ngôi nhà cả gần chục năm nên tôi nhớ rất rõ từng chi tiết .Lúc bấy giờ ông nội mới chỉ xây gác đúc ở phần trên nhà phía trước .Mặt tiền có một khoảng trống làm chỗ sửa xe xích lô .Trong nhà lát gạch hoa làm chỗ chứa xe .Qua cái sân có bể nước và cây hương là nhà ngang phân nhiều buồng để ở .Sau nhà ngang là giếng,nhà kho ,bếp và buồng tắm ,nhà vệ sinh .Nghe nói mươi năm trước ,khi đất đai nội thành Hà Nội lên giá thì ngôi nhà này trị giá khá cao.Thế nhưng giờ đây trước mắt tôi, nó xuống cấp nom tiều tụy đến không ngờ.Buồn đến nao lòng ,tôi lấy máy ảnh chụp lại ngôi nhà xưa từng ghi dấu biết bao kỷ niệm ấu thời.


.............Nãy giờ tôi để ý có một người đàn ông đang lúi húi bán hàng .Vài người khách đang ăn dang dở.Khi tôi bước vào cửa lên tiếng xin cho gặp thím Chính thì người đàn ông ngẩng đầu quan sát tôi với vẻ ngạc nhiên .Tôi nói mình từ Sài Gòn ra thì người đó mới “À” lên một tiếng và nói mời anh vào nhà trong có mẹ em.Thì ra đây là Hiếu ,con trai thứ 3 của chú Chính. Cậu ta dẫn tôi vào nhà trong .Vừa vào đến sân ,Hiếu gọi to:” Bà ơi, có anh chị trong Sài Gòn ra chơi!”


.............Thím Chính từ căn buồng bước ra môi thoáng nụ cười nhưng có vẻ chưa nhận ra những người khách là ai.Tôi bước đến gần nắm tay thím :” Thím nhớ ra cháu chưa ? Cháu ở đây với thím hồi bé với Bình ,với Thọ …Lúc ấy thím gật đầu bảo nhớ ra rồi .Tôi giới thiệu vợ mình ,nhắc nàng đưa quà biếu thím .


...........Trong lúc vợ tôi ngồi nói chuyện với thím,tôi lấy máy ảnh chụp một số ảnh treo trên tường .Chúng đều ố vàng do chụp đã từ rất lâu .Tôi lặng nhìn tấm ảnh bà Thịnh Đức ( mẹ của thím) và ảnh chú thím hồi trẻ .Những tấm ảnh này chụp từ trước 1954 nhưng ảnh vẫn còn rõ và nét.



......... Riêng tấm ảnh toàn gia đình thím chụp chung với ông bà chắc chụp sau ngày Hà Nội giải phóng vì trong ảnh có cả các cô con gái của chú thím .Thím Chín giới thiệu với tôi ngoài 3 người con trai mà tôi đã biết còn có thêm hai người con gái tên là Hương và Tuyết đều đã có gia đình .
.
...........Bước ra ngoài sân ,tôi thấy cây hương ( nơi thờ thổ địạ thần linh ngôi nhà) vẫn còn nhưng bể nước ở bên phải và bụi cây trầu không đã vắng bóng .Tôi nhớ kỷ niệm xưa bà nội dặn thằng cháu rất kỹ rằng hái trầu ban đêm phải nói to :“ Trầu không , trầu không !Tao là chủ mày .Cho tao xin mấy lá trầu”. Bà bào nếu không nói thế thì cây trầu không sẽ úa dần rồi chết đi..Sau khi nghe thím giải thích lý do phải phá cái bể lúc sửa nhà ,tôi xin phép được thắp nén hương cho ông bà và chú .


.........Thím Chính gọi cô Vinh (vợ của Bình) dẫn vợ chồng tôi lên tầng 3 thắp hương .Thím cũng lên theo .Tôi thấy tội nghiệp bởi bà sức yếu mà phải leo vất vả qua cái cầu thang hẹp uốn khúc gắt có tam cấp rất cao ,tay vịn chế sơ sài bằng sợi dây sắt đã hoen rỉ . Khi chúng tôi bước vào gian buồng thì cậu con trai út đang ngủ ở cái sập được cô Vinh gọi dậy đưa túi quà bảo bày lên 2 bàn thờ.



...........Chúng tôi thắp nhang kính cẩn khấn trước vong ảnh ông bà nội và chú .Trong tâm khảm, tôi cầu xin ông bà và chú tha lỗi .Mong các người chứng giám tấm lòng thành của đứa cháu do hoàn cảnh đã ra thăm quá muộn .


..
..............Khi xuống nhà dưới ,tôi thắc mắc hỏi “ Mai này sức khỏe yếu đi ,khi giỗ Tết thím khó mà leo lên lầu thắp hương được .”Thím chỉ cười không nói nhưng cô Vinh đỡ lời :” Anh đừng lo ,đã có các chú cõng bà lên !”
............Sau ít phút nói chuyện với vợ chồng tôi, cô Vinh đã tỏ ta cởi mở, thân thiện hơn .Cô cho biết hoàn cảnh sống hiện nay mấy anh em trong ngôi nhà ra sao để chúng tôi thông cảm.Nghe cô nói , tôi dần hiểu ra vấn đề .Thì ra trước đây khi chú còn sống chuyện vợ tôi ra Hà Nội có đưa lá thư tay của tôi xin một hai thứ trên bàn thờ (theo di chúc toàn bộ bàn thờ dành cho người con trưởng là bố tôi ) đã gây hiểu lầm ( dù vợ tôi khi đó thấy phiền phức không nhận gì cả ) khiến cho gia đình chú nghĩ rằng tôi có ý tranh chấp .Tôi giải thích để cô chuyển đến mọi người hãy yên tâm rằng chuyến đi này cốt để thăm họ hàng, viếng phần mộ ông bà và chú mà thôi.
...........Cô Vinh ngỏ ý muốn mời chúng tôi đi thăm Quốc Tử Giám cùng với thím .Thấy quỹ thời gian còn rộng vì chiều tối mới trở lại nhà cô Xuân dùng cơm,chúng tôi đồng ý ngay bởi nơi đây cũng là một điểm đến của chuyến đi Hà Nội .Với tôi ,Quốc Tử Giám là nơi hồi bé tôi thường đến chơi.Làm sao tôi quên được những ngày nghỉ cùng bạn bè vào Giám đuổi bướm, bắt chim .Có lần mải mê bắn muỗm ( một loại quả giống như xoài nhưng chua hơn ) bị ông Từ cầm roi rượt đuổi phải leo cổng sau để chạy trốn .
..............Bốn người chúng tôi đi bộ vì Giám chỉ cách nhà khỏang 500m .Tuy thế nếu vào bằng cổng chính quãng đường dài gần 1.000m .


..............Thuở bé vào Quốc Tử Giám tôi không đủ kiến thức để hiểu nơi mình đang chơi đùa lại là một di tích đầy tự hào về truyền thống hiếu học của ông cha.Hôm nay khi mái tóc đã điểm sương , có mặt tại Quốc Tử Giám , được tận mắt ngắm nhìn ,tôi mới thấy hết được giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật của khu Văn miếu .Trong khi vợ tôi ,cô Vinh và thím Chính tìm đến những chỗ có thờ phượng để khấn vái thì tôi cầm máy ảnh lững thững theo các đoàn du lịch có hướng dẫn để nghe ké những lời giải thích .



...........Qua chiếc cổng tam quan theo con đường thẳng lát gạch tôi đi tới tới cổng thứ hai có nhiều cây muỗm cổ thụ.Hai bên đường có 2 chiếc hồ nhỏ hình chữ nhật . Đi tiếp vào ,tôi thấy trước mặt mình Khuê Văn các sừng sững với 4 trụ gạch .Tầng lầu được xây dựng bằng gỗ sơn son thiếp vàng, mái lợp ngói.



.............Qua Khuê Văn các ,tôi đến khu vực giếng Thiên Quang tỉnh hình vuông, mặt nước phẳng lặng , soi bóng gác Khuê Văn . Nghe người hướng dẫn nói tôi mới vỡ ra rằng người xưa quan niệm giếng hình vuông tượng trưng cho đất, cửa tròn gác Khuê Văn tượng trưng cho trời. Hai bên tả hữu giếng Thiên Quang là những dãy hàng bia Tiến sĩ .Mặt bia đều quay về phía giếng.




.........Khi bước qua cửa Đại Thành môn ,một ngôi nhà lớp ngói 3 gian ,tôi đi đến một sân rộng lớn mà trước mặt là tòa Đại Bái Đường to lớn trải suốt chiều rộng của sân . Sau Đại Bái Đường là tòa Thượng Điện là nơi thờ những vị tổ đạo Nho như Khổng Tử,Tăng Tử,Mạnh Tử…
...........Khu cuối cùng của Văn Miếu là Đền Khải Thánh. Đây là nơi thờ cha mẹ của Khổng Tử. Bên dưới đền là nơi thờ Chu Văn An, người thầy tiêu biểu của nền giáo dục Việt Nam. Bên trên lầu, có bài vị thờ 3 vị vua có công lớn đối với khu văn miếu :Lý Thánh Tông,Lý Nhân Tông và Lê Thánh Tông. Bên phía ngoài, bên phải đền còn có một chiếc trống và bên trái có một quả chuông rất to .
.........Với vẻ đẹp rất riêng, cổ kính thâm trầm nằm sâu giữa lòng thành phố ngàn năm tuổi, tôi nghĩ Quốc Tử giám xứng đáng là chứng nhân của lịch sử vì nơi đây đã chứng kiến bao bước đi thăng trầm của đất nước .Là con cháu mọi người chúng ta nên hết lòng gìn giữ để di dản quý giá của dân tộc mãi mãi trường tồn .

Bánh giò nóng ngon ơi là ngon !. 

...... Đi hết vòng Quốc Tử Giám ,tôi đảo mắt kiếm nhóm 3 người thân mới hay họ cũng đang tìm tôi .Chúng tôi tìm vài nơi chụp ảnh rồi ra khỏi Quốc Tử Giám . Nhưng cô Vinh nào có cho về ngay mà dắt mọi người đến một ngã ba đường ,tôi không nhớ tên ,để mời thưởng thức món bánh giò nóng đặc biệt của đất Hà thành.



.........Trái với miền Nam bánh giò thường được những người bán dạo bằng xe đạp thì ở đây ăn bánh giò nóng trên lề đường .Khách ăn rất đông nên chúng tôi phải ngồi chờ .Nhìn những người xung quanh , tôi thấy họ ăn rất ngon lành .


.
....Bánh giò lấy ra từ nồi hấp còn bốc hơi .Bánh bóc ra được để trên một cái đĩa nhựa ăn với khoanh giò lụa cắt thành các miếng vuông nhỏ và xúc bằng thìa.Thấy vợ tôi khen ngon,cô Vinh tính kêu thêm nhưng chợt nhớ cô Xuân mời cơm chiều,chúng tôi đành khước từ .Nhưng khi đứng dậy phải thành thật nói rằng ở Sài Gòn ,tôi chưa từng được ăn món bánh giò nóng nào ngon như thế .

Gặp Bình ,con trai lớn của chú Chính

............Về đến nhà thím Chính vừa lúc Bình đi làm về .Hai anh em lên gác nói chuyện . Mấy chục năm mới gặp lại ,tôi không nhận ra Bình .Cậu em họ nói đã về hưu sớm nhưng thu nhập ít nên hợp đồng làm thêm .Có lẽ cuộc sống khó khăn nên Bình có nét mặt khắc khổ , ít cười .Căn buồng chúng tôi đang ngồi do Bình tu tạo để cô Vinh dùng làm nơi thu nhận dạy thêm một số học trò đến học theo thể thức bán trú .Tôi ngỏ ý muốn được hướng dẫn đi viếng mộ chú và mộ ông bà thì được Bình nhận lời và hứa sẽ trả lời sau vì cần thu xếp với gia đình .

Ăn cơm ở nhà cô Xuân
....
......Rời nhà thím Chính ,chúng tôi trở lại nhà cô Xuân ăn cơm chiều.Đến cửa nhà tôi gặp cô Hậu và cậu Long cũng vừa tới .Chúng tôi tay bắt mặt mừng cho cuộc hội ngộ .Việc chụp vài pô ảnh là không thể thiếu .



...........Trong bữa cơm có món đặc biệt bé Thủy giới thiệu hồi sáng là cá hấp ,canh chua cá nấu với mẻ và thì là mà nguyên liệu chính là một con cá lớn do em Sơn câu được .Bữa cơm rất vui vì cô Hậu luôn luôn tươi cười khi nhắc lại những kỷ niệm xưa hồi hai cô cháu sống tại nhà ông nội .Cô chân thật kể hồi nhỏ có tật “tè dầm” .Sáng ra thấy chăn bông ướt mắc cỡ cô đổ vấy cho cháu Quy ( hồi nhỏ có một thời gian người em trai cũng sống tại đây ).Cậu Long là sĩ quan quân đội song đã về hưu đang ở tại 165 ngõ Văn Chương đường Tôn Đức Thắng ( phố Hàng Bột ngày xưa ) .Trong lúc nói chuyện với cậu Long ,tôi xót xa vì khi ra Hà Nội lần này thì cô chú Phúc đều đã mất cả .Tôi bùi ngùi nhớ lại lúc bé hay đi học thường tạt vào chỗ cô Phúc bán hàng ở dãy phố hàng Ngang ( hay hàng Đào gì đó do không nhớ rõ) để được cô cho tiền ăn quà .Tiện dịp cậu Long mời vợ chồng tôi tham dự đám cưới con trai mình vào sáng ngày mai . Long muốn mời dự cả lể đón dâu nhưng buôi sáng chúng tôi bận việc nên chỉ nhận sẽ đi dự tiệc.

Thăm gia đình cô Hiền

...........Sáng hôm sau tôi ghi địa chỉ cô Hiền ( Cư xá Thành Công Nhà H3 F 304 ) vào một mảnh giấy để tiện việc tìm nhà .Taxi đưa chúng tôi đến đúng cư xá Thành Công nhưng khu nhà tập trung nhiều hộ khó tìm buộc tôi phải gọi điện thoại để chú Lợi ,chồng cô Hiền , ra đón.



............Chú dẫn tôi lên ngôi nhà nhiều tầng bằng cầu thang chung có đường dốc để dắt xe . Cô Hiền mặc chiếc áo ấm cổ cao đang ngồi ở ghế salon trong phòng chờ tôi.Khi tôi bước vào nói :”Chào cô ! Cháu mới ở Sài Gòn ra thăm cô chú !” thì cô mỉm cười lộ rõ nét mặt vui mừng nhưng vẫn ngồi yên tại chỗ tỏ ra sức khỏe không được tốt . Tôi khựng lại một phút :Cô Hiền ngày xưa của tôi đây sao ?
....
......Lúc bấy giờ cô trẻ khoẻ làm việc cả ngày không biết mệt.Mọi công việc nhà, bà nội đều khoán hết cho cô .Cô thường nhờ tôi đi thuê truyện ( thường là các tiểu thuyết của Tự Lực văn đoàn) về nhà đọc cho cô nghe trong lúc cô làm việc.Có lẽ vì sớm gần gũi với các tác phẩm văn học ngay từ bé mà sau này lớn lên tôi yêu thích văn chương chăng ? Hồi trẻ, cô Hiền xinh hơn cô Hậu chỉ tội hơi béo nên thường phải uống dấm để giảm cân .


..
...........Tôi lại gần ngồi xuống cạnh choàng tay ra sau vai ôm cô :” Cô khỏe không ? Bao nhiêu năm từ lần cô vào Sài Gòn bây giờ cô cháu mình mới gặp lại “Cô Hiền trìu mến nhìn tôi ,giọng cảm động :” Cô không được khỏe vì bị Parkinson .Nhưng cô rất vui được gặp lại cháu .Các cháu ở khách sạn chắc tốn kém lắm hay về nhà đây ở với cô vì nhà này chỉ có cô chú ở thôi .” Tôi ngạc nhiên :"Cháu tưởng em Minh ở đây với cô chú .Trước khi ra đây cháu có nhờ Minh kiếm khách sạn gần nhà chú Chính .Minh đã sốt sắng giúp cháu nhưng giờ chót lại trục trặc không ở được . Cô cho cháu gửi lời cám ơn  em ."

.........  Suốt cả giờ ,hai cô cháu bồi hồi cùng nhau ôn lại những kỷ niệm xưa.Chú Lợi ngồi kế bên thỉnh thoảng chêm một câu vui vui làm cho không khí căn phòng trở nên ấm áp dù thời tiết Hà Nội hôm đó khá lạnh .Nghe tôi nói dự tính đi Sapa ,cô nói :” Trên đó thời tiết lạnh lắm .Các cháu mặc thế này không được đâu .”
..........Nói xong cô bảo chú Lợi đi lấy áo ấm cho vợ chồng tôi muợn .Chú Lợi đưa thêm cả 2 khăn choàng  cổ bảo :” Các cháu  ở Sài Gòn  ra  chớ coi thường thời tiết Sapa.”Tôi nhìn đồng hồ thấy đã hơn 10g rưỡi nên cáo từ cô chú để kịp đi dự tiệc cưới đúng giờ như cậu Long đã dặn .

Dự tiệc cưới con cậu Long

..............Dự tiệc cưới con cậu Long , tôi có dịp thấy ngoài Hà Nội tổ chức tiệc cưới ra sao . Nhà khách La Thành là một phần của Khách sạn La Thành nằm trên một diện tích rộng, bầu không khí yên tĩnh, kiến trúc kiểu Pháp rất đẹp.Tuy nhiên do quá rộng nên từ cổng đi vào nơi đãi tiệc khá xa nếu không chú ý dễ lạc sang tiệc của người khác.

............Bước vào phòng tiệc cũng có khăn ký tên cạnh thùng đựng tiền mừng .Do hai họ đãi tiệc chung nên số bàn nhiều phải phân làm hai nơi ,ai đến sau phải ngồi tại phòng nhỏ hơn . Chính vì vậy chúng tôi ngồi gần cô Hiền và gia đình cô Xuân nhưng cô Hậu và gia đình chú Chính lại ngồi tại phòng khác .

......
      .....Các bàn tiệc chứa được 12 người nhưng là bàn chữ nhật chứ không phải bàn tròn như ở Sài Gòn .Các món ăn được dọn ra một lượt không đưa từng món .Hầu hết các món đã nguội khi thực khách động đũa .Trừ món nấu duy nhất khi ăn thì người phục vụ châm thêm nước dùng nhưng cũng không nóng bao nhiêu ,có thể do phục vụ quá đông hoặc do thời tiết lạnh.Điều làm tôi ngạc nhiên nhất là việc khách mời ngồi ăn rất tự nhiên trước cả giờ khai mạc ,bất chấp các nghi thức dành cho cô dâu chú rể chưa diễn ra .Cũng chẳng đợi đến khi người đại diện hai họ mời mọi người nâng cốc ,hễ bàn nào đủ người là cùng nhau ăn.Không phải tất cả các bàn đều giống như vậy nhưng tôi hơi buồn cho văn hóa tiệc cưới .Số bàn tiệc hôm nay nhiều nhưng văn nghệ chỉ có tiết mục ca hát ,không có các show biểu diễn nghệ thuật .



.............Trong tiệc cưới hôm nay ,tôi ngồi chung bàn với chú Lợi và 3 người con gái khác của cô Xuân là Khanh,Châu ,Dung .Vợ tôi ngồi chung bàn với Sơn, Thủy,vợ chồng cô Xuân và cô Hiền. Cô dâu chú rể và cha mẹ có tạt qua bàn tôi ngồi .Họ đẹp đôi nhưng tôi chưa kịp chụp hình thì đã chuyển qua bàn khác .Tiệc gần tàn ,chúng tôi đứng dậy xin phép về sớm vì có hẹn lúc 13g ở khách sạn Bamboo.

Đi thăm bác Thanh
.........
...Để đến thăm bác Thanh ( một người chị của bố ) tôi phải nhờ chú Lợi chỉ đường đi .Thế nên từ sớm chúng tôi đã đón taxi tới nhà cô Hiền.Do đã liên lạc trước nên chú đã chỉnh tề y phục ngay khi chúng tôi đến nơi .Chú Lợi giục chúng tôi đi ngay .Chú bảo đã thuê một người chở xe ôm chờ sẵn tại đầu ngõ để chở tôi và nhớ chỉ trả 10 ngàn thôi .Còn vợ tôi do chính chú chở bằng xe máy .Tôi hỏi cô Hiền đâu ,chú nói :” Bà ấy đang trông cửa hàng ngoài chợ .”Tôi nói muốn ra chợ chơi với cô thì chú xua tay :” Đi nhanh đi ! Các cháu còn đến nhà cô Hậu nữa cơ mà .”
...........Tôi xuống cầu thang ra đầu ngõ toan chờ chú Lợi nhưng anh lái xe ôm bảo tôi lên xe đi ngay vì chú đã dặn kỹ địa chỉ rồi.Anh ta lái xe nhanh quá khiến chú theo không kịp . Nhưng đến 244 phố Quan Nhân mới biết sai địa chỉ vì chẳng có ngõ vào.Tôi bảo anh quay lại số nhà 144 thì có ngõ nhưng số nhà không chính xác .Tôi gọi điện thoại thì chú Lợi vừa tới đầu ngõ chỉ vào ngôi nhà đầu tiên

.........Đó là ngôi nhà 5 tầng mới xây rất hoành tráng.Nhà đi vắng cả chỉ có bác Thanh và người giúp việc. Chú Lợi cùng chúng tôi lên phòng bác ở tầng 2 .Chú dẫn tôi tới gần chỗ bác nằm nói :” Chị có nhớ thằng cháu này không ? Nó là cháu đích tôn ông Hai Thiện ờ Sài Gòn ra chơi đến thăm .”Bác gượng ngồi dậy nhìn tôi lắc đầu :”Dạ ,cháu không nhớ .”Chú Lợi hỏi thêm 2 lần nữa nhưng bác vẫn lắc đầu xưng cháu. Tôi nhìn bác xót xa . Bác đã lẫn rồi nên mới biểu hiện như vậy.Tuy thế nhìn bác ,tôi vẫn thấy được dáng dấp ngày xưa với nước da trắng mịn chứ không da mồi nhúm nhăn giống nhiều người già khác .
...........Tôi tiếc ra Hà Nội chậm một ngày nên không kịp dự buổi lễ Thượng thọ mừng 90 tuổi của bác.Vợ tôi lấy gói quà biếu bác .Bác nói cám ơn nhưng vẫn xưng cháu.Thương quá ,vợ tôi lại bên giường ngồi bóp vai ,đấm lưng cho bác.Bác nói : “ Ông bà ở lại ăn cơm với cháu .”Tôi nghe mà lòng cứ nao nao .


.........Chú Lợi đứng lên nhắc tôi kiếu từ để còn đến nhà cô Hậu vì đường đi khá xa .Xuống nhà dưới gặp ánh mắt thắc mắc của bà giúp việc :” Sao chú và ông bà không ở lại dùng cơm ? Cháu đổ gạo vào nồi rồi ! Tôi ái ngại lắc đầu :” Khi chị Ngọc ( con gái bác Thanh) về ,bà cho chúng tôi gửi lời hỏi thăm.”
Đi thăm cô Hậu

........Ngồi trên xe taxi chạy xa dần trung tâm thành phố, tôi miên man suy nghĩ về cô Hậu. Nghe nói cô cũng dạy học trước khi nghỉ hưu, lại có con trai ,con gái từng đi lao động nước ngoài mà sao các con để cô sống một mình ? Cả chuyện cô và chồng chia tay nhau cũng khiến tôi thắc mắc .
..........Xuống xe,chúng tôi đi bộ lần theo các chi tiết địa chỉ cô cho .Sau dăm phút tìm kiếm, căn nhà số 57,ngõ 75 ,đường Xuân Đỉnh ,huyện Từ Liêm đã hiện ra trước mắt chúng tôi .



...........Đứng trước ngôi nhà nhỏ mái tôn cũ,tường rêu chi chít quảng cáo nằm khuất sâu trong ngõ ,tôi bồi hồi thương cảm .Cô Hậu ngày xưa của tôi nay sống thanh bần quá .
..........Đang loay hoay chụp tấm ảnh  làm kỷ niệm thì cô từ trong nhà bước ra :” Các cháu đến rồi sao ? Chú Lợi vừa gọi cho cô bảo 15 phút nữa ra đón .Không ngờ các cháu đến mau hơn cô tưởng.”Chúng tôi vào nhà ngồi nghỉ ở bộ ghế salon .Nhìn bao quát căn nhà ,tôi thấy nơi ở của cô tuy nhỏ (chỉ khoảng 25 m2) nhưng gọn ghẽ , đủ tiện nghi dù không sang .



...........Ngồi uống nước ,cô hỏi chúng tôi đi được nhiều chưa ? Sẽ đi chơi các thắng cảnh nào? Câu chuyện xoay dần về những kỷ niệm xưa .Tôi và cô lúc nhỏ gần gũi, đồng tuổi nên dễ thông cảm .Ngẫm lại chuyện lúc bé thấy vui vui nhưng cũng bùi ngùi luyến tiếc. Hỏi cuộc sống bây giờ ,cô cho biết mình hay đi chùa,ăn chay 10 ngày trong tháng .Lâu lâu cô đi du lịch do công đoàn hưu trí nhà giáo tổ chức.
.............Đang nói chuyện ,cô hậu chợt đứng dậy mở tủ lấy ra một gói nhỏ bọc nylông cỡ bao diêm đưa cho tôi và nói:”Thấy cháu ốm gầy ,cô chia cho cháu miếng cao Ba Long này .”Tôi từ chối nói :” Thứ này rất cần cho cô .Cháu không dám nhận đâu !”
...........Cô xoay qua vợ tôi bảo :”Cháu cầm lấy cho chồng .Không nhận cô giận đấy !”Rồi cô nhất mực bắt vợ tôi cất đi.Cô nói :”Cao Ba Long rất công hiệu trong việc bồi bổ sức khoẻ.Cháu chia nhỏ dùng với cháo nóng .Miếng này dùng trong 10 ngày .”Tôi cảm động không nói lên lời trước tấm lòng của người cô .

...........Đã gần trưa ,cô mời chúng tôi dùng bữa .Cô nói tính đãi bún chả nhưng gọi trễ không còn đủ nên mời các cháu ăn đỡ bánh dầy giò lụa.Lúc ngồi vào bàn ,cô đem ra mâm vài món khác .Đang ăn ,cô hỏi các cháu có muốn ăn bánh chưng chiên không ?
.........Tôi hỏi :”Hết Tết lâu rồi sao cô còn bánh chưng ?” Cô cười :” Nhà ít người nhưng con gái gói nhiều ,cho cô chục cái . Tết xong cô bỏ ngăn đá .Khi ăn đem rã đông luộc lại vẫn ngon như thường .Rồi không đợi tôi bằng lòng ,cô mở tủ lạnh lấy bánh chưng ra lúi húi làm.Chợt vài phút sau cô chạy ra nhắc điện thoại lên bấm bấm.Gọi xong ,cô bảo mới gọi vợ chồng con gái lại chơi .

 .......Khi hai vợ chồng con gái đến ,cô giới thiệu con gái cô tên Hằng và rể tên Tân ,sống cách nhà cô năm cây số. Hằng là công nhân viên còn Tân làm dịch vụ nhà đất. Hai vợ chồng đem theo cả bánh chưng nóng vừa chiên xong .

.........Hằng cười cười lấy đĩa bánh chưng ra mời. Cô Hậu đỡ lời:” Bánh của cô rã đông lâu quá nên cô bảo nó lấy bánh chưng bên ấy chiên cho mau .

.........Qua chuyện trò ,tôi thấy Hằng hiền lành chân thật ,Tân năng nổ ,thẳng thắn.Cuộc sống hai vợ chồng khá vững vàng có thể là chỗ dựa cho cô Hậu lúc cuối đời.Tôi mừng cho cô vì nghe các cô chú khác nói cậu con trai của cô Hậu ít gần gũi mẹ . Trong khi đó hai vợ chồng Hằng lại có lòng tốt muốn xây dựng lại căn nhà khang trang hơn cho cô Hậu nhưng cô khí khái không đồng ý .Cũng vì cá tính này mà cô nhất quyết rời xa người chồng không hề nhận lại phần tài sản riêng của mình .



.........Chúng tôi ra về sau khi đã trao đổi địa chỉ và điện thoại với cậu Tân .Cô Hậu bịn rịn bắt tay không nỡ rời .Cô bảo không biết có còn gặp lại cháu không?Tôi nhìn cô an ủi :” Cô cứ vui sống đi .Cầu trời phật cho nhiều sức khỏe rồi thế nào cô cháu mình cũng sẽ còn gặp lại.”

Thăm phần mộ chú Chính và ông bà



....Đoạn video ghi lại quang cảnh thăm mộ chú Chính tại nghĩa trang Văn Điển

........Sáng chủ nhật hai vợ chồng tôi thức dậy rất sớm để ra chợ Hàng Bè mua hoa và trái cây đi thăm mộ như đã hẹn với cô Vinh. Có đi chợ ở Hà Nội mới biết rằng hoa tươi ở đất Hà thành rẻ hơn mua ở Sài Gòn nhưng trái cây thì ngược lại .Mua xong chúng tôi lên taxi thúc ông tài xế chạy nhanh nhanh cho kịp đến phố Nguyễn Khuyến trước 7g30 .Lý do là cô Vinh có nhã ý mời ăn bún ốc Hà Nội trước khi ra mộ.
.........Vừa trông thấy chúng tôi đến,cô Vinh chạy ra xách đỡ hoa trái từ tay vợ tôi .Khi đó người bán bún ốc cũng gánh hàng đến ngồi xế cửa nhà bên cạnh .Cô Vinh nói :” Để em kêu bún ốc cho anh chị và mẹ em dùng trước.”


.........Khi các tô bún ốc được bưng vào tôi ngửi thấy mùi thơm đặc trưng của nước dùng có dấm bỗng nhưng khi ăn không cảm nhận được cái  ngon của tô bún ốc  từng ăn thuở bé trước  cổng chùa Bà Ngô  . Phần vì nước chan chưa đậm đà và thêm vào đó ốc hơi “hẻo” .
.........Người bán không thơ mộng như tôi mường tượng : thay vì cô hàng bún ốc thon thả ,đầu chít khăn mỏ quạ, mặc áo tứ thân lại là một người đàn bà đã qua tuổi “băm” mặc áo hoa, quần
tây.
.............Sau khi mọi người ăn quà xong , đoàn người đi thăm mộ lên đường bằng 5 xe máy . .Ngoài những người trong gia đình thím Chính mà tôi đã biết còn có cậu Toàn là chồng Hương ,con gái  lớn của cô Vinh.
.........Điểm đến đầu tiên là nghĩa trang Văn Điển ,nơi có mộ chú Chính.Trong khi ai cũng phải gửi xe máy ở cổng gác thì riêng xe Toàn nhờ tài biến báo ,ăn nói khôn lanh cậu đã chở tôi chạy thẳng đến khu phần mộ.
.......
...........Mọi việc làm vệ sinh và bầy biện đồ cúng trên mộ đều do Bình chỉ huy.Trong lúc chờ đợi ,tôi ngắm nhìn cảnh vật quanh mình .Từng khen thầm những hình ảnh nghĩa trang sạch sẽ trang nghiêm của nước ngoài chiếu trên TV nhưng hôm nay tôi tự hào Việt Nam cũng chẳng thua kém gì hay ít nhất nước ta cũng có một khu nghĩa trang thật ấn tượng như nghĩa trang Văn Điển này .

...........Trước mắt tôi các ngôi mộ xây ngang dọc từng hàng thẳng tắp.Tất cả được thiết kế chung một mẫu : đúc xi măng phần chân,trồng cỏ và hoa ở bề mặt mộ .Hàng ngàn ngôi mộ kết hoa đỏ ,hoa vàng nổi bật trên màu xanh mướt của lớp cỏ phủ trên mặt trải dài tạo nên một bức tranh thiên nhiên có mầu sắc tươi tắn hài hòa đẹp tuyệt vời



.....................................Toàn cảnh nghĩa trang Văn Điển Hà Nội

........Khi việc sửa soạn hoàn tất ,một bó nhang được thắp lên phân phát cho mọi người . Chúng tôi đứng chung quanh mộ cầm hương hướng về bia mộ chú Chính khấn vái.Khấn xong ,tôi đưa hương cho Bình cắm .Nhác trông bia mộ ,tôi thấy đề :”Nơi an nghỉ Cụ ông Nguyễn Đình Chính .Sinh tháng 5.1925 .Mất ngày 11.12.2007.( 2.11.Đinh Hợi)

......Thắp hương xong mọi người tản mát xung quanh .Nhân cơ hội này ,tôi hỏi Bình về thể thức chôn cất tại Nghĩa trang Văn Điển. Bình cho biết :” Chi phí trọn gói chôn xây gồm cả xe đòn , trồng hoa ,chăm sóc năm đầu khoảng 7 triệu đồng .Chăm sóc hai năm kế mỗi năm 150 ngàn. Sau thời gian 3 năm thì phải cải táng đem về quê để nhường chỗ cho người khác.” 
..  ......Khi nhang tàn , thím Chính khấn tạ , chúng tôi làm theo . Cậu Bình lo việc đốt vàng mã . Những người  khác thu dọn đồ lễ để tiếp tục lên đường về quê thăm mộ  ông  bà .
.......Nói về quê tưởng đâu xa lắm nhưng đi thêm hơn 2 cây số đã tới . Từ đường cái  để vào nghĩa trang , chúng tôi phải đi theo một con đường   nhỏ .
...............Đến nơi ,tôi thấy trên cổng vào có ghi mấy chữ :” Nghĩa trang thôn Bằng A” .Cậu Toại cho tôi biết nghĩa trang này thuộc xã Hoàng Liệt ,huyện Thanh Trì ,Hà Đông nhưng nay đã sát nhập vào Hà Nội .



..........Cách cổng nghĩa trang chưa đầy chục mét có một ngôi miếu để những ai trước khi vào trong đều phải vào thắp nhang khấn trình và góp công đức .
.........Đi sâu vào nghĩa trang ,đập vào mắt tôi là mầu tím từ gạch ốp của các ngôi mộ. Nếu nghĩa trang Văn Điển quang đãng , đẹp mắt thì nơi đây cỏ hoang mọc nhiều ,đường đi mấp mô mà những ai không chú ý dễ bị hụt hẫng té ngã.


.
.......Đầu tiên chúng tôi dừng lại thắp hương tại ngôi mộ của bố thím Chính .



............Nơi thứ hai là phần mộ của cha mẹ chồng cô Xuân . Nơi nào đồ lễ cũng giống nhau bao gồm hoa,trái cây,vàng mã ,ruợu…



........Vào sâu hơn nữa ,lối đi càng ngoắt nghéo ,cỏ mọc um tùm .Khu mộ chí của ông bà nội nằm kề bên một bụi cây dại được xây bằng gạch có hai tầng mái ngói đỏ uốn cong nom giống như một cái am nhỏ .Mưa nắng ,gió bụi, thời gian đã khiến các dòng chữ trên bia mộ bị mờ .Như đã quen với các bước phải làm ,cậu Bình lấy chai nước đem sẵn đổ vào một cái khăn vải lần lượt lau sạch lớp bụi đi .Bia mộ thứ nhất khắc tên Nguyễn Đình Thiện (ông nội ).Bia mộ thứ hai khắc tên Nguyễn Thị Chí ( bà nội).Bia mộ thứ ba khắc tên Nguyễn Thị Mai Anh ( Con gái của cô Xuân).

..........Sau khi lau sạch các bia mộ ,cậu Bình cho bày đồ lễ và thắp hương .Thím Chính và mọi người đứng quanh hướng về mộ chí khấn vái .Nhìn làn khói đang lan tỏa từ những nén hương ,tôi nghĩ về những ngày xưa bé bỏng được gần gũi ông bà .Bao hình bóng cũ như đang chập chờn trước mắt tôi .Nhớ những sáng sớm trời rét căm căm được ông sai sang bên kia đường mua phở .Thằng cháu rất hớn hở vì thế nào cũng được ông thưởng công cho một hào (Chỉ một hào thôi cũng đủ cho tôi chơi đánh đáo với lũ trẻ trong xóm cả ngày ).
.............Lại nhớ những buổi trưa ngồi nhổ tóc sâu cho bà, thằng cháu đôi lúc đếm lố lên số tóc nhổ được để bà trả công nhiều .Ngày ấy ...Giờ đây …Tấ cả đã qua đi mất rồi


...........Tiếng cậu Bình bảo cô Vinh đưa bao diêm để đốt vàng mã kéo tôi về thực tại.Mọi người khấn tạ rồi lại tiếp tục đi nữa .


............Nơi cuối cùng là mộ chí chung cho 3 người vai vế cao nhất trong dòng họ Nguyễn Đình : Cụ nội ông Nguyễn Đình Tỵ,cụ nội bà Nguyễn Thị Sen và ông bác Nguyễn Đình Tích.Tại đây chúng tôi cũng tiến hành cúng lễ với các nghi thức giống như đã làm tại các nơi vừa đi qua.

............Giã từ Hà Nội

.........Chiều hôm trước ngày bay vào Sài Gòn ,tôi đã kịp tham dự giỗ ông bà ngoại tại nhà anh Bình ,con út của bác Phúc ( sẽ kể trong phần 2 của ký sự ) .Bữa giỗ khá đông người nên tính ra trong chuyến đi Hà Nội này ,tôi đã thăm và gặp gỡ họ hàng hai bên nội ngoại không dưới hai chục người ,một con số trên cả dự tính .Chỉ tiếc rằng vì thời gian có hạn chúng tôi chưa thể về quê thăm mộ bên ngoại của tôi lẫn bên ngoại của vợ .Thế nên khi ngồi viết những dòng này , lòng tôi vẫn áy náy khôn nguôi .
.........Sáng hôm sau ,chúng tôi tranh thủ đi thăm vài người bà con bên vợ .Khi trở về khách sạn đã gần 11 giờ .Chúng tôi chỉ còn đủ thời gian ăn bữa trưa nhẹ rồi lo thu xếp hành lý để kịp trả phòng trước 12 giờ .May nhờ bé Mai Hoa thu xếp ,chúng tôi được lưu lại thêm nửa giờ tại phòng để đợi taxi ( cũng do Mai Hoa thuê dùm) tới đón đưa ra thẳng Nội Bài.
.........Đúng 15 giờ máy bay cất cánh . Chiếc máy bay Boeing lượt về này lớn hơn chiếc lượt đi .Nó có 9 ghế thay vì 8 ghế một hàng .Lần này may mắn chúng tôi được xếp chỗ ngồi gần cửa sổ nên có cơ hội ngắm cảnh trong khi bay .
........Do thời tiết Hà Nội hôm nay không lạnh ,từ trên máy bay ,tôi thấy cảnh bên ngoài rất đẹp nhờ .Nắng rọi lóe sáng trên cánh máy bay .Nhìn nhà cửa ,đường sá nhỏ dần chạy dài bên dưới ,tôi nao nao trong lòng ,buồn vui lẫn lộn.Không biết còn cơ hội trở lại lần nữa chăng ? Nghĩ đến các cô chú bác ngoài ngày ai cũng cao tuổi khác nào như những chiếc lá vàng tuy đang còn trên cây nhưng không biết lúc nào rơi rụng .
..........Khi máy bay đã đạt độ cao,tôi thấy mình
như đang bay trên mây .Nhìn qua ô cửa,tôi thấy mây nối tiếp mây .Chúng trông như những khối bông trắng khổng lồ đan xen giăng mắc trải rộng khắp bầu trời .Chiếc thảm trời đan bằng các núi bông trắng tinh khiết đó đẹp tuyệt vời khiến tôi nhìn hoài không biết chán.Bất chợt tôi nhớ đến mấy câu thơ của Ngô văn Phú :
 "Trên trời mây trắng như bông,
Ở dưới cánh đồng ,bông trăng như mây.
Những cô má đỏ hây hây,
Đội bông như thể đội mây về làng."
......................................( Mây và bông)
........

..............Mây nhìn từ máy bay

...........Mải mê nhìn tôi quên cả thời gian .Chỉ đến khi tiếng loa thông báo máy bay sắp hạ cánh , tôi mới thoát về thực tại .Máy bay hạ thấp lại gây khó chịu nơi tai .Xuống phi trường làm mọi bước thủ tục xong ,tôi báo cho các con biết rồi lên taxi về nhà .Ngồi trên xe,tôi thấy thời gian trôi mau quá .Mới ngày nào nôn nóng đợi chờ lên đường ,hôm nay đã ở Sài Gòn .Tôi thấy đầu mình căng căng .Có thể do mới xuống máy bay song cũng có thể do trong tôi đang chứa chất biết bao điều cảm nhận mới mẻ từ chuyến đi .Rồi đây chúng sẽ là nguồn cảm hứng quý báu để tôi viết lách lai rai cho đỡ buồn nhưng cũng khiến tôi sẽ nhận được những lời than phiền của người bạn đời :”Ôi trời , tối ngày ông cứ ôm riết cái máy tính thôi !”

( Xem tiếp phần 2 ký sự :
http://nguyenuthang.blogspot.com/2010/04/ky-su-ha-noi-niem-thuong-va-noi-nho.html )
.

2 nhận xét:

Nguyen Thuy Hanoi nói...

Em đã học hết ký sự Hà Nội của anh rồi. Một người xa quê mấy chục năm trời, nay trở về thăm lại nhà xưa mà vẫn nhớ tới từng người hai bên nội ngoại.Khi trở về còn mang theo bao kỷ niệm đẹp đẽ đầy ắp tình thương mến của hai bên gia đình.Chuyến đi này của anh chị thật ý nghĩa biết chừng nào.
nguyen thuy

Nặc danh nói...

Anh trở về quê xưa mà còn giữ được những tình cảm ấm áp và gặp lại những người năm xưa với những tình cảm ngọt ngào thì thật là một niềm vui lớn và rất hạnh phúc.
Đời người khi về già,nhìn về quá khứ,ôm ấp bao nhiêu kỷ niệm ấm áp,khi đã trở lại vùng ký ức ,được gặp lại nó mà vẫn cảm thấy lòng mình rộn ràng niềm vui lúc xưa thì đã là quá đủ,không còn gì phải ân hận.
Trinh

HOA HỌC TRÒ-Trời đất dành riêng tuổi học trò.Một loài hoa đỏ rất nên thơ...

HOA HỌC TRÒ-Trời đất dành riêng tuổi học trò.Một loài hoa đỏ rất nên thơ...
Mỗi năm hoa nở mùa thi đến.Chạnh nhớ trường xưa nhớ bạn bè .Nguyenuthang ..