Bạn đã bao giờ chơi trò im lặng? Không phải là im lặng để giữ một bí mật hay im lặng trước một sự việc gì đó… Chỉ đơn giản là im lặng không nói trong 15s? Tôi đã từng chơi trò đó, chỉ 15 giây, và 15 lần trong 15 ngày, kết quả là 14 – 1. Phần thắng thuộc về cô bạn cùng phòng của tôi vào năm đầu đại học.
Và cuộc sống không êm ả trôi đi, rời khỏi tổ ấm để bước vào giảng đường, với những buổi làm thêm, dạy thêm, đi thị trường buộc bạn phải trưởng thành hơn. Sự im lặng đôi khi tự tìm đến với bạn để rồi một ngày kia, giữa trưa Hội An đầy sắc hồng của bông giấy, đầy mồ hôi của những cụ già bóng xế lượm ve chai hay chật vật bước chân cô bán tàu hủ dạo, bán chè bắp, bánh chuối chiên, me dầm… Hay thoang thoảng đâu đó mùi sáp thơm của những du khách như mê hoặc trẻ con…
Enjoy the silence
Whisper please
Mời thưởng thức trà vô ngôn
Và xin thì thầm yên tĩnh
Phải đến lần thứ 2 bước vào quán, tôi mới nhận thấy những dòng chữ này được đặt tinh tế ở mỗi góc phòng. Có thể do bị mê hoặc bởi những cốc nước màu xanh đỏ hồng tím, bởi màu của những chiếc ly, hay những viên đá cà phê li ti còn thơm mùi Robusta hoặc một chút đường phèn nấu, pha thêm chút nước quế, nước gừng, chút mật ong hay chút sữa, từng thức đựng trong từng hũ nhỏ và một cái chìa tay nhẹ nhàng, một nụ cười trìu mến, một đôi mắt biết nói.
Phải kể đến bước chân đầu tiên vào quán, chúng tôi gặp ngay một nhóm bạn trẻ đến từ Hà Nội, không ồn ào nhưng cũng đủ náo nhiệt, họ từng người, thay phiên nhau, chỉ với một túi nhỏ trên tay nhưng đầy đủ áo váy với đủ phong cách, kia là cô nàng cực kỳ cá tính với bộ váy ngắn, áo vest cách điệu, nhu mì hơn với cô gái váy toan màu mỡ gà hay cổ áo bồng bềnh mây hồng với bạn gái đôi mươi. Những bức ảnh ra đời, tôi ngạc nhiên với độ nhanh nhẹn và selfie của nhóm trẻ, bởi lẽ đâu cần ồn ào, đâu cần chen lấn hay đâu cần cảm giác thúc bách, họ có thể làm được nơi không gian của Beautiful of silence.
Có lẽ đã đến lúc nói về Reaching out, một quán trà nhỏ nằm giữa lòng Hội An, ngay con đường Trần Phú, một trong những con đường đẹp nhất phố cổ Hội An giờ và cũng là con đường trung tâm với những ngôi nhà cổ mang kiến trúc Á Ðông cổ kính. Từ năm 2004, khi Hội An bắt đầu thí nghiệm phố đi bộ và xe không động cơ vào mỗi dịp cuối tuần, đến nay, thành phố này đã mở rộng đường phố đi bộ không những trong phố cổ mà còn một số con đường ngoại vi với tất cả các ngày trong tuần. Có lẽ cũng chính nhờ thế nhiều du khách dễ dàng lạc chân vào quán khi đang dạo bước phố cổ.
Những chiếc bàn gỗ thông xinh xắn, với một khoảng sân với giếng cổ và cây khế rũ bóng, bên một tường rêu lăn tăn nắng, kia là một góc phòng nhỏ với bộ phản gỗ xinh xinh cho không gian gia đình với thế giới thú bông và những cuốn sách, Reaching out hút hồn khách đến với những thức trà thơm ngon và cà phê nguyên chất của mình.
Ðó, cô gái Reaching out của tôi.
Ðiều đặc biệt trong quán này là những nhân viên khiếm thính của quán; chẳng ai sỗ sàng để mọi người xung quanh thấy phiền khi mình gọi thức uống hay tính tiền; cũng chẳng nghĩ mình đợi lâu khi cà phê, trà được ủ kỹ; chẳng có ngột ngạt mà đơn giản đó là thanh thản, bình yên. Những chiếc bánh quy mới nướng ra lò; vài lát mứt gừng mùa đông hay chút mứt dừa để biết vị Tết Việt. Và bạn sẽ không có cảm giác đợi lâu nếu ngồi và quan sát những nụ cười đằm thắm và đáng yêu trên môi của mỗi người.
“Cạch, cạch, cạch..”
Những cô gái vô ngôn với nụ cười điềm nhiên đi đến, họ sẽ nhận những mẫu giấy khách đã viết sẵn món gọi; và sẽ xuất hiện trở lại nếu bạn cần thêm thứ gì, chỉ cần bạn đưa một bảng gỗ nhỏ có dán miếng giấy ghi thứ gì bạn cần lên.
Xong đâu đấy, tĩnh lặng chút để thấy cái diệu kỳ của vô ngôn.
Xin cám ơn đời mỗi sớm mai thức dậy,
ta có thêm ngày mới để yêu thương.
“Xin mời quý khách, đây là cam vắt của quý khách, quý khách có thể thêm chút nước gừng, được chưng lên cùng đường phèn, hoặc chút nước quế…”
“Ðây là cà phê Arabica loại đặc biệt của quán, quý khách có thể thêm sữa đặc hoặc đường tùy sở thích.”
“Ðây là trà thảo mộc, trà nhài, không caffeine, quý khách có thể dùng kèm thêm chút sữa.”
“Mời quý khách, chúc quý khách có những giờ phút vui vẻ bên tách trà thơm và những đóa hoa đồng nội.”
Ðúng rồi, những đóa hoa đồng nội, nụ cười của cô gái vẫn ở lại cùng đóa hoa đồng nội trên bàn, có thể là li ti tiểu quỳnh, là điểm xuyết xuyến chi, là đỏ rần bông cẩn, hay đơn giản chỉ là một nhánh hoa dại, hoa khế trong vườn… trên mỗi bàn đều có những lọ hoa như thế.
Và có gì là lạ khi giữa không gian đó, ta bắt gặp cái ngộ giữa vô ngôn và hữu ngôn, giữa hòa nhập và lẩn tránh. Họ, những con người khiếm thính, có người không nói được, có người không nghe được, có người không nói không nghe, họ ở đây, nhờ một con người cũng như họ, một người đi trước, có một xưởng mỹ nghệ của người khiếm thính, sau này, vợ chồng ông mở rộng thêm quán này để vườn hoa vô ngôn cùng nở rộ, đằm thắm.
Có lẽ không cần bàn thêm về người khởi xướng Reaching out, bởi ông vẫn ở đó với biết bao lòng biết ơn của những con người mà bản thân họ, dù là người không thể nói hay nghe sẽ có một sự mặc cảm, hoặc của những con người có thể nói có thể nghe nhưng có sự trốn tránh, không muốn trò chuyện cùng ai, hoặc cả những con người muốn tìm đến một cõi không nói không rằng bởi thực tại… Trong một chừng mực nào đó, họ mang trong mình một nỗi mặc cảm, ở một xã hội mà không dễ gì một người bình thường có thể tồn tại thì âu rằng, ai đã từng sống, từng thở đều có phần cảm được cùng họ.
Nhưng ở đây, Reaching out, họ hòa điệu sống của mình, truyền chút yên lặng, chút tĩnh mịch, chút yêu đời, chút đáng yêu như những đóa hoa đồng nội đến với mọi người.
Có người bạn từng bảo tôi rằng: “Tao ghé rồi, một lần lạc bước giữa mùa đông, lạ, ngạc nhiên, thán phục mi à. Ðến nỗi ban đầu tao tưởng mình lạc lối nữa cơ, gọi tiếng Việt không ai trả lời, tiếng Anh không ai đáp, và cả một câu chào lỏm tiếng Ý mới học được… Ðáp lại là cái im lặng tĩnh mịch, nụ cười kia của cô gái quấn khăn tay trên đầu với nếp vải đang thêu trên tay, beautiful of silence, tao thấy câu nói đó ngay bên cạnh cô gái.”
Nếu cần thêm gì, thực khách chỉ cần dùng thanh gỗ nhỏ này gõ tách tách và đưa nó cho nhân viên khi họ đến gần
Nếu một lần đặt chân xuống Hội An hay vô tình chân đưa ta bước vào đó, nơi vô ngôn hiện hữu, hãy một lần cảm nhận, hãy một lần chìm sâu, và biết đâu đấy, cái tĩnh lặng giữa dòng đời xô bồ có thể mang lại cho ai đó một chút sáng tạo, một chút yêu thương, một chút động lực, một chút nỗ lực, một chút hy vọng và cả một chút sự biết ơn.
Biết đâu đấy, Reaching out không phải của riêng những người khiếm thính.
Xin vui lòng cho sự ngưỡng mộ hay ấm áp chút dừng chân, và hòa cùng nụ cười của cô gái khiếm thính trong những bức hình hiếm hoi mà chúng tôi cố ghi lại, bởi lẽ, giữa tĩnh lặng ấy, cái tách tách nếu quên tắt tiếng máy ảnh có chút gì đó ngô nghê!
