Tre xanh Việt Nam
Tre là một loại cây quá quen thuộc với mọi người, nhưng ít ai biết được tre nở hoa và có được bao nhiêu người may mắn ăn thử trái tre này ?
Thật khó và hiếm người ăn được trái tre vì không phải loại tre nào cũng ra trái, chỉ có tre lê, có tên khoa học là Melocanna baccifera mới có thể ra trái mà thôi.
Hoa của loài tre Fargesia nitida cứ 120 năm mới nở một lần.
Sự ra hoa của tre là một hiện tượng hấp dẫn, bởi vì nó chỉ xuất hiện duy nhất một lần và rất hiếm hoi trong vương quốc thực vật. Phải mất đến 60 đến 130 năm, cây tre mới ra hoa một lần. Khoảng cách ra hoa kéo dài của cây tre đến nay vẫn là một bí ẩn đối với nhiều nhà thực vật học. Phải mất thời gian từ 10-15 năm, thậm chí cần nhiều thời gian hơn từ 30-50 năm để chúng tạo ra trái.
Hầu hết các loài tre đều đạt độ tuổi trưởng thành chỉ trong 5 đến 8 năm. So sánh điều này với các loại gỗ cứng phổ biến khác trên thế giới thường chỉ tăng 2 cm trong một tuần Những loại cây như cây sồi có thể mất đến 120 năm mới đạt được độ trưởng thành
Du khách đi dưới một rặng hoa tre.
Nhưng cây tre hẳn có sức phát triển nhanh chóng hơn.Một cây tre điển hình có thể phát triển lên đến 10 cm trong một ngày.Một số loài tre có thể tăng lên một mét trong cùng một thời điểm, hoặc cứ hai phút lại tăng lên khoảng 1mm.Tre trúc là loại cây trồng phát triển nhanh nhất trên trái đất. Nhưng khi nói đến ra hoa thì tre trúc có lẽ là một trong những loài thực vật chậm nhất trên thế giới.Mọi người thường thắc mắc tại sao nó được gọi là tre lê mà không phải là một cái tên nào khác. Lý do đơn giản là quả của loại tre này rất giống quả lê, vì vậy người ta đặt tên theo hình dáng của chúng. Tre lê thường phát triển rất nhanh và cao trên 20 mét, thế nhưng ít người nhìn thấy chúng ra hoa. Một số người dân nói rằng chúng chỉ ra hoa có 1 lần trong 10 năm, mỗi lần ra hoa không nhất thiết phải có quả, hoặc đôi khi 4,5 bông hoa bị rơi rụng và cuối cùng chỉ còn lại 1 quả.
Những quả tre lê trưởng thành thường có đường kính khoảng 7cm, thịt bên trong rất dày, vỏ ngoài cứng như vỏ tre. Tre lê còn được ví như những trái dừa non. Nếu ăn sống tre lê, hương vị của nó có thể khiến bạn nhăn mặt nhưng nếu nướng trên lửa, hương vị của chúng hoàn toàn thay đổi, nó có mùi thơm và vị ngon đặc biệt. Vì đây loại quả này có số lượng hạn chế, rất hiếm nên nó thường có giá bán rất cao (khoảng 2.700.000 VNĐ/kg)
Mặc dù giá của loại quá này lúc nào cũng đắt đỏ nhưng đó không phải là thứ mà hầu hết mọi người đều có thể mua và ăn. Khi thấy tre nở hoa, nghĩa là bạn cần chờ đợi hơn 10 năm để có thể ăn được quả của nó. Chưa kể, trong quá trình hình thành quả, nó có thể rơi rụng hoặc bị động vật khác ăn mất. Do đó, để ăn được tre lê bạn
phải thực sự rất may mắn.
Có một điều nữa là nếu tre lê không bị hư, dập thì quả sẽ nảy mầm trực tiếp trên cây tre sau đó rụng xuống đất và tiếp tục phát triển thành một cây tre mới. phải thực sự rất may mắn.
Việc nở hoa chậm này còn cho thấy một điều lạ lùng nữa – tất cả những cây tre sẽ chúng nở hoa cùng một lúc trên khắp thế giới, bất kể vị trí địa lý và khí hậu, miễn là chúng có nguồn gốc từ cùng một cây mẹ.
Thật khó tin nhưng sư thật là hầu hết các cây tre “anh em” này đều ra hoa chính xác vào cùng một thời điểm. Mặc dù các cá thể tre thuộc những khu vực địa lý khác nhau, chúng vẫn mang cùng một bộ gen từ một mẹ. Chính vì vậy, một cây tre ở Bắc Mỹ cũng có thể ra hoa cùng lúc với cây tre anh em của nó ở châu Á. Điều này giống như cây tre có một đồng hồ sinh học bên trong mình, có sẵn báo thức để bừng nở cùng một lúc. Hiện tượng ra hoa hàng loạt này được gọi ra hoa theo quần thể.
Theo một giả thuyết, việc ra hoa hàng loạt làm tăng tỷ lệ sống sót của quần thể tre. Giả thuyết cho rằng khi xảy ra lũ lụt hay có những loài động vật tiêu diệt, việc ra hoa, kết trái sẽ đảm bảo có hạt giống truyền lại.
Hoa tre rất thu hút loài gặm nhấm, chính vì vậy khi tre nở hoa sẽ làm gia tăng những loài này trong khu vực. Chu kỳ ra hoa của tre lâu hơn tuổi thọ của loài động vật gặm nhấm nên tre có thể điều chỉnh quần thể động vật gặm nhấm bằng cách kéo dài khoảng thời gian ra hoa. Tuy nhiên giả thuyết này vẫn không giải thích tại sao chu kỳ ra hoa của tre dài hơn tuổi thọ của loài gặm nhấm gấp 10 lần.
Một khi các loài tre đã đạt đến tuổi thọ nhất định, đã ra hoa và sản sinh hạt giống thì cây sẽ chết và thậm chí cả một cánh rừng tre rộng lớn cũng có thể chết theo trong một vài năm. Một giả thuyết cho rằng việc sản sinh hạt giống đòi hỏi một lượng năng lượng khổng lồ khiến cây tre kiệt quệ. Một lý thuyết khác cho thấy cây tre mẹ chết để có chỗ cho cây con.
Việc tre ra hoa hàng loạt cũng thu hút một số lượng lớn động vật, chủ yếu là loài gặm nhấm. Sự sẵn có đột ngột của thức ăn với số lượng lớn trong rừng đã thu hút hàng loạt con chuột đói ăn, và chúng tăng trưởng một cách báo động theo cấp số nhân. Sau khi ăn trái cây tre, chuột bắt đầu ăn cả cây trồng khác - cả những cây lương thực trên đồng ruộng gần đó.
Mỗi lần tre ra hoa gần như luôn kéo theo nạn đói và bệnh tật ở các làng gần đó. Ở bang Mizoram, miền đông bắc Ấn Độ, sự kiện đáng sợ này đều xảy ra mỗi 48 đến 50 năm một lần, khi loài tre Melocanna baccifera ra hoa kết trái. Hiện tượng này xảy ra vào năm 2006 đến năm 2008, được biết đến bằng từ địa phương “mautam” có nghĩa là "loài tre chết chóc".
Phải chăng tre ra hoa và kết trái là điềm gở báo hiệu sẽ có một thảm họa thiên nhiên hay một vùng quần thể bất hạnh nào đó trên trái đất sắp bị trời giáng họa ?
---------------------------------------------------------------------------------------------
