HOA TẾT CANH DẦN

...............................................................................................................nguyenuthang@...

Chợ hoa đường Thành Thái

.........Thường mỗi năm sau khi tiễn ông Táo về trời ,tôi có thói quen đảo một vòng Chợ Lớn - Sài Gòn thăm thú tình hình thiên hạ ăn Tết ra sao.Năm nay cũng thế , tôi đến chợ hoa Tết đường Thành Thái trước tiên bởi nó gần nhà .Nhưng đầy thất vọng vì đã 25 Tết mà chợ hoa vẫn thưa thớt ,người bán nhiều hơn người xem ,chưa thấy có ai mua cả .Các chậu hoa choán hết lề đường ,xuống cả lòng đường khiến người đi bộ không còn lối đi , người đi xe máy phải luồn lách .Ai cũng phải lắc đầu khó chịu .Thế nhưng chả có cảnh sát hoặc bảo vệ nào ngó đến.

...........Chợ hoa đường Thành Thái không được xắp xếp theo trật tự nào cả .Hoa và cây cảnh chen lẫn với gốm sứ,phân bón .Có khi tôi bắt gặp gian hàng dưa hấu lọt thỏm vào giữa các chậu mai ,chậu quất ...Trong các gian hàng lan,lan Hồ Điệp chiếm ưu thế với nhiều chủng loại lạ mắt .Có lẽ do đổ về nhiều loại lan đẹp này bị dội chợ nên đã thấy lộ ra sự cạnh tranh qua việc các gian hàng treo bảng đại hạ giá rất sớm :mỗi giỏ chỉ còn từ 80 chục đến 120 ngàn . Các chậu thanh long được trưng bày nhiều nhưng mầu trái không đỏ lợt .Tôi nghĩ có lẽ do chúng còn non .

           Đi bọc qua đường Bắc Hải ,tôi dừng chân trước gian hàng hoa giả .Kỹ thuật làm hoa giả bây giờ tiến bộ nhiều nên ngó từ xa khó mà phân biệt với hoa thật .Xen giữa những chậu hoa ly,Hồ Điệp giả ,tôi thấy một loại lan giả lạ khá đẹp.Hỏi thăm thì người bán bảo là lan Vanđa . Về giá cả ,hoa giả  không rẻ hơn hoa thật bao nhiêu .Chúng có giá từ 150 ngàn đến 250 ngàn / chậu .

            Đi tiếp ,tôi bắt gặp những chậu mai tứ quý 36 cánh ra giá rất cao ,gấp 10 lần loại mai 5-6 cánh.Tôi vì sao giá mắc thế thì đượ người bán giải thích:” Người ta chuộng mai tứ quí vì mỗi bông có 5 cánh đơn mỏng manh trông rất thanh thoát. Điều lý thú chỉ mai tứ quí mới có là từ khi nở cho đến khi tàn rụng, hoa thay đổi 4 màu khác nhau : Khi nở cánh hoa màu vàng, khi cánh hoa rụng thì phần còn lại màu đỏ, sau đó các hạt có màu xanh và cuối cùng chuyển sang màu đen nhánh.”Một ông già đứng gần bên nói nhỏ với tôi :” Hiếm khi kiếm ra đúng chủng 36 cánh lắm .Thứ mai này mắc tiền chứ thật ra không đẹp bằng mai Bình Định.Loại mai này chỉ có 8 cánh nhưng trưng được lâu hơn .Nếu ai thích mai nhiều cánh  thì chơi cúc mai ,mỗi bông có tới 18 cánh ! .”

............Rời khỏi khu bán mai ,tôi bọc theo đường Lý Thường Kiệt vào hướng Chợ Lớn. Tôi đinh ninh chợ hoa Tết đường Châu Văn Liêm vẫn là chợ quất kiểng lớn nhất thành phố với những chậu quất cao nghệu chi chít trái như mọi năm.Nhưng tôi đã ngỡ ngàng bởi chỉ thấy mươi chậu quất nằm rải rác trên vỉa hè gần mặt tiền rạp xinê Toàn Thắng . Hỏi ra tôi mới biết chợ quất năm nay không rầm rộ là do Ban quản lý dự án Đại lộ ĐôngTây đã cấm toàn bộ ghe tàu không được cập bến . Chính vì thế, hàng trăm ghe quất từ miền Tây về bến Bình Đông (quận 8) trên rạch Lò Gốm đã không thể lên hàng .Nhiều lái thương chuyên buôn bán quất kiểng cho biết họ sẽ bị phá sản nếu như lệnh cấm không được sớm gỡ bỏ kịp thời .

...........Đi xuôi theo đường Hải Thượng Lãn Ông để vào khu trung tâm Chợ Lớn ,tôi thấy không khí buôn bán vẫn bình thường ngoại trừ một vài cửa tiệm bán nguyên phụ liệu làm hoa giả và đồ trang trí ngàyTết rất đông người mua bán .Tới gần ,tôi mới biết đa phần hàng được lái thương mua sỉ đem về tiêu thụ tại các tỉnh ,còn mua lẻ về chưng tại nhà không nhiều . Tuy tiến độ mua bán hàng Tết của con đường trọng yếu nhất quận 5 chưa cao nhưng nhìn những tấm panô lớn treo san sát các mái nhà được sơn vẽ mới lại rất hoành tráng ,tôi cảm nhận được tiềm năng kinh tế của khu vực này là rất lớn .

...........Nhìn từ đường Hậu Giang, tôi thấy cảnh buôn bán Tết bên ngoài chợ Bình Tây vẫn diễn ra bình thường.Thấy không cần thiết phải vào chợ nên tôi quay đầu xe đi về hướng quận nhất .Ngang qua đọan đường Nguyễn Trãi thuộc địa phận quận 5 ,tôi thấy cảnh buôn bán nơi đây mới thật sự có không khí Tết .Men theo lề đường ven chợ Xã Tây ,cảnh mua bán khá nhộn nhịp .Từng đống bánh mứt ,áo quần ,giầy dép đủ chủng loại bầy bán sol trên lề đường thu hút nhiều người xúm nhau chọn lựa .

Chợ hoa Tết  23 tháng 9

..........Đến bùng binh ngã sáu Sài Gòn ,tôi nhác thấy chợ hoa Tết 23 tháng 9 vẫn còn thưa vắng khách .Tôi đưa xe lên lề tìm cách dắt xe vào chợ .Nhân viên bảo vệ thấp thoáng phía xa nhưng họ không phản ứng gì.Tôi ngạc nhiên vì mới năm ngoái cũng ngày này ,chợ hoa rất đông người mua bán .Hoa và cây cảnh cũng ít hơn lại không tách làm hai khu như năm trước .Một chủ gian hàng cho biết sở dĩ có tình trạng này vì chủ trương của lãnh đạo thành phố chỉ cho tổ chức chợ hoa xuân tại một khu để tránh cảnh người dân đổ dồn về đây, gây áp lực giao thông khu vực trung tâm thành phố. Vì chỉ tổ chức một khu nên chợ hoa chỉ ưu tiên cho nhà vườn tại thành phố. Đối với các nhà vườn ở tỉnh ngoài, họ phải buôn bán tại các công viên Lê Văn Tám, Gia Định .

.........Đi giáp vòng chợ ,tôi để ý thấy năm nay xuất hiện một số hoa kiểng lạ mà khách yêu hoa cảnh gọi là hàng ”độc”như  hoa giấy ghép đủ màu ,mai gốc 40-60 tuổi,cổ thụ bonsai vạn niên tùng lộc ...Nhưng giá của chúng cao ngất ngưởng hai ba chục triệu trở lên , chỉ các đai gia mới kham nổi .Những ai ít tiền cũng có thể chơi các chủng loại mới vừa túi tiền hơn như ngân lượng có chùm quả đỏ lấp lánh như chuỗi ngọc, phong lộc hoa có hoa trổ trên ngọn trông như những cánh lá dài đỏ rực, dứa Hà Lan có búp đỏ tươi non mướt... Những loại hoa khác cũng được bày bán ở Công viên 23/9 như địa lan , hồ điệp, mai chiếu thủy, hồng sim, thu hải đường với nhiều màu sắc, lớn nhỏ đủ loại tầm song giá cả đắt hơn nhiều so với giá hoa kiểng chợ hoa đường Thành Thái .

..........Gần 11g trưa ,tôi tạt xe đến công viên Lê Văn Tám và Gia Định, thấy lượng hoa mai đổ về hai nơi này ít và thưa người mua bán .Các tiểu thương cho hay mưa bão cùng thời tiết thất thường năm qua đã khiến nhiều chủ vườn trồng mai thất thu. Chính vì vậy, giá mai năm nay tại các chợ hoaTết đắt 30-40% so với năm ngoái khiến họ sợ ế nhiều .

.....
.......Hội hoa xuân Tao Đàn

...........Hôm sau,ngày 26 Tết, tôi viếng hội hoa Xuân Canh Dần 2010 tổ chức tại Công viên văn hóa Tao Đàn. Hội Hoa Xuân lần thứ 30 này nghe nói kéo dài từ 25 tháng chạp đến hết ngày mồng 8 Tết , qui tụ hơn 800 nghệ nhân với trên 8.000 hiện vật của các nghệ nhân của TPHCM, các tỉnh, thành lân cận cũng như các vị khách quốc tế đến từ Nhật Bản, Đài Loan, Malaysia. Chỉ nghe báo đài giới thiệu thôi đã thấy hấp dẫn rồi nên tôi hăm hở đi từ sáng sớm .Thú thật đến nơi cũng hơi ngao ngán  vì giá vào cửa cao hơn năm trước ( 20 ngàn / vé) .Vừa bước qua cổng ,tôi đã thấy ngay một con hổ bằng cây cảnh nằm giữa một thảm hoa.Khách đi vào sâu  sẽ trông một tấm bảng Hội hoa Xuân Canh Dần có chủ đề “Việt Nam hoa” giới thiệu đến công chúng nhiều hiện vật quý hiếm mới lạ gồm các bộ môn hoa lan, hoa mai, bon sai, kiểng cổ, cá cảnh, đá cảnh, xương rồng, các loại kỳ hoa dị thảo…

.............Hoa kiểng tại Hội hoa xuân có tính cách nghệ thuật rất cao khiến khách xem ai cũng trầm trồ khen .Riêng hoa cảnh Đà Lạt gây cho tôi thích thú ít nhiều .Khu hoa cảnh đặt trong nhà lồng có thổi hơi sương nên các loại lan Đà Lạt lung linh sắc mầu.Các bụi Đỗ Quyên chúm chím hoa đua nhau khoe sắc rực rỡ, được xếp đặt theo mô hình bán nguyệt từ đỏ ối, đỏ nhạt, đến tím ,vàng rồi trắng nở xếp có sức thu hút nhiều khách xem lấy máy ảnh ra chụp .

..............Tôi thích nhất cây hoa tím đặt gần cổng ra vào và cây hoa trắng pha hồng có những tua nhỏ rung rung theo gió nom rất gợi cảm .Khi tôi hỏi tên ,cậu sinh viên mặc áo xanh phụ trách coi giữ hoa  lúng túng bảo không nhớ tên . May có một cô áo xanh khác đứng gần đỡ lời nói đó là Mành Ri.Một cái tên nghe lạ như tiếng dùng của người dân tộc vùng cao  .

...........Khu trưng bầy các sản phẩm chế từ gỗ đá thiên nhiên chiếm thời gian và sự thích thú của tôi hơn. Phóng tầm mắt xuyên suốt khu vườn cảnh,tôi nhận thấy, từ cổng vào đến những khoanh hồ thủy sinh,những chiếc bàn, ghế , tiểu cảnh, sân vườn đều được làm từ đá. Bao quanh là những hòn đá hóa thạch rất lớn hai vòng tay người ôm được giới thiệu có tuổi đời hàng triệu năm. Nhìn những đường nét hoa văn tự nhiên khác lạ ,hiếm thấy , tôi cảm giác như mình đang chiêm ngưỡng một thế giới thần tiên thu nhỏ. Hai bên khu tiểu cảnh được thiết kế bằng đá xen pha lẫn với hoa, cây xanh ,lại có thác nước chảy từ vách đá, có cầu đá bắc qua suối tạo nên nét sơn thủy hữu tình .

............Chủ nhân của khu vườn tiểu cảnh trên là nghệ nhân người Nhật Takaoka Mashashi .Năm nay, ông đã 65 tuổi và có 23 năm chuyên điêu khắc đá, làm tiểu cảnh. Ông cho khách tham quan hay để phục vụ cho Hội hoa xuân tại Việt Nam ,mình phải mất 3 tuần vận chuyển đá từ Nhật sang VN bằng đường thủy và mất 3 ngày mới hoàn thành xong khu tiểu cảnh.

..........Cạnh khu vườn đá tiểu cảnh là khu trưng bầy những tượng gỗ nghệ thuật lấy từ các nguyên liệu gỗ sẵn có trong tự nhiên .Theo sự giới thiệu thì tác phẩm khi hoàn tất bàn tay con người chỉ chiếm 40% còn lại 60% là do thiên nhiên gọt giũa qua thời gian .Tùy hình dáng nguyên thủy lúc tìm thấy ,nghệ nhân bóp óc làm ra tác phẩm theo sáng tạo củ mình .Có những tác phẩm tượng gỗ nghệ thuật người xem nhìn ra ngay .Song cũng có những tác phẩm người xem phải vận dụng đôi chút tưởng tượng mới nhận ra ý đồ của nghệ nhân thổi vào tác phẩm .

      Đường hoa Nguyễn Huệ

...........Dù hai hôm trước ngày đường hoa Nguyễn Huệ khai mạc ,tôi đã phóng xe máy tạt ngang quan sát nhưng lúc đó các nghệ nhân chỉ mới hình thành mô hình các phân đoạn con đường chứ chưa có hoa và các hiện vật ghép vào để trang trí . Thành thử dù có toan tính chụp ít pô hình ,tôi cũng chỉ chụp được vài ba tấm các tiểu cảnh hai bên lề đường Nguyễn Huệ mà thôi .

..............Tối 30 Tết khi cùng cả gia đình tham quan,tôi mới thật sự được ngắm nhìn con đường được báo chí ca tụng không hết lời này.Theo đó đường hoa Nguyễn Huệ Tết Canh Dần 2010 mang chủ đề Xuân Bình Minh nhằm tiếp nối tinh thần các chủ đề các năm trước (từ năm 2005 đến năm 2009). Xuân Bình Minh là ý nghĩa thể hiện những tính hiệu lạc quan của kinh tế xã hội thành phố sau giai đoạn khó khăn do khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn thế giới. Với nhiều người thì đường hoa năm nay đẹp hơn mọi năm và quy mô rất lớn.Bản thân tôi suy nghĩ đường hoa Nguyễn Huệ đẹp mỗi năm mỗi vẻ, mang sắc thái khác nhau tùy con vật mà nó biểu trưng mà thôi .

.............Ngay từ đầu đường hoa là đại cảnh đôi hổ nằm trên đồi cỏ bên gốc cổ thụ bằng chất liệu sơn mài trong tư thế uy nghi, dũng mãnh .Đôi hổ được thực hiện bởi nghệ nhân Nguyễn Minh Phương tài hoa, người đã sáng tác rất nhiều tác phẩm nghệ thuật độc đáo trưng bày tại Đường hoa Nguyễn Huệ liên tiếp nhiều năm .

...........Tuy nhiên dù nghệ nhân đã cố gắng tạo dáng hổ sao cho có “thần” nhưng vẫn có những ý kiến cho rằng so với mô hình phác thảo thời hình ảnh đôi hổ trong bức vẽ vẫn có hồn hơn .Cạnh đôi hổ là những chiếc gùi cao nguyên tuôn trào những bông cúc mâm sôi tràn đầy sức sống .Từ đồi hổ chạy dài đến trung tâm đường hoa là một khu rừng tràn ngập màu xanh cây cỏ và sắc hoa tươi.

..............Bước vào khu vực quanh bùng binh đồng hồ, một khối gương lớn tạo cảm giác nhân đôi về không gian, màu sắc sặc sỡ của hoa và người tới thưởng lãm.Có lẽ vì ngày mùng 1 Tết trùng với ngày Lễ Tình nhân 14/2 nên khắp đường hoa có bố trí những hình trái tim khổng lồ kết bằng hoa tạo hiệu ứng ngọt ngào của không gian tình yêu . Các tiểu cảnh thể hiện tình yêu còn được bố trí ở cao độ giúp các lứa đôi dễ dàng chụp ảnh lưu niệm trong ngày đáng nhớ này.

.............Càng vào trong, du khách càng ngạc nhiên, thích thú bởi nhiều tiểu cảnh. Cặp hoa khổng lồ, “ông ba mươi” với nhiều tư thế được làm bằng những chất liệu khác nhau như gỗ, phủ đồng, vỏ cây và cừ tràm khiến du khách ngỡ mình lạc vào chốn rừng thiêng hoang dã.

.
.............Đoạn đường từ Ngô Đức Kế đến Hải Triểu, một không gian xanh mướt trải ra với cánh cò, ô ruộng xanh ngắt, đồi rơm vàng óng và cả nhiếc chiếc gùi bắp nặng trĩu làm toát lên khung cảnh đậm chất Việt Nam.

..............Đoạn cuối đường hoa được thiết kế với chủ đề “Hướng về Thăng Long” bày tỏ tình cảm của người Sài Gòn hướng tới đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. Năm chiếc trống đồng được hai họa sĩ Nguyễn Thân và Nguyễn Minh Phương làm đúng kích cỡ, màu sắc, họa tiết của trống đồng Đông Sơn sẽ được đặt tại đây cùng những sóng hoa hướng về đất Thăng Long với hình ảnh rồng bay cũng là hình ảnh những đợt sóng nhỏ lớn dần hướng ra biển lớn...

.
.Đôi điều suy nghĩ về đường hoa Nguyễn Huệ

.............Nhìn chung ,đường hoa Nguyễn Huệ đã trở thành một nét văn hoá đặc trưng không thể thiếu đối với người dân thành phố .Đó là một công trình nghệ thuật lớn lao mang tính tập thể không ai có thể phủ nhận thiện chí và công lao của những người góp phần kiến tạo ra nó .Đường hoa Nguyễn Huệ năm nay có một số nét mới .Nét mới trước tiên là đường hoa có nhiều tầng hoa tươi được sắp đặt ở các tầm cao, nhờ đó khách xem có nhiều góc nhìn khi thưởng lãm .Thay vì như các năm trước vào những ngày quá đông người chỉ có ai đứng gần mới xem được. Nét mới thứ hai là đường hoa Nguyễn Huệ không chỉ thể hiện quá khứ ,ca ngợi hiện tại mà còn hướng về tương lai,dự báo tương lai .Đoạn cuối của đường hoa được thiết kế với chủ đề “ Hướng về Thăng Long” đã tỏ rõ ý nguyện,tình cảm của nhân dân thành phố Sài Gòn hướng tới đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội.

..........Nét mới thứ ba là dọc theo ven đường hoa ,người ta thấy ban tổ chức có thiết kế những thùng rác mang đặc trưng truyền thống dân tộc qua việc sử dụng những chiếc cần xé đan bằng tre có nắp để khách du xuân bỏ rác khi cần .Thêm vào đó sự có mặt rất cần cù của những công nhân vệ sinh rất đáng biểu dương .Họ chăm chỉ làm việc không bỏ sót bất kỳ một mảnh giấy ,một vỏ chai nước liền ngay khi ai đó thiếu ý thức liệng trên lối đi.Nhờ vậy con đường hoa năm nay tăng thêm nét sạch sẽ đáng yêu .

      ...Bên cạnh những ưu điểm đáng ca ngợi ,phát huy ,người ta thấy vẫn còn những thiếu sót, những cái cần hoàn chỉnh thêm .Những gì thiếu sót và cần hoàn chỉnh thêm đó để tìm ra được cần phải họp ,phải bàn trong tinh thần xây dựng để tiến bộ .Đơn cử có ý kiến trên báo cho rằng “Đường hoa Nguyễn Huệ “sẽ là thương hiệu của TP.HCM .Có lý lắm nhưng thử hỏi trong đường hoa đã có những hình ảnh nào biểu tượng cho ý tưởng đó chưa ? Ví dụ thứ hai : có nhất thiết mỗi đường hoa phải có thật nhiều hình ảnh các con vật biểu tượng của năm ? Hình như năm nào cũng thế bên cạnh những con vật thiết kế hay tạo hình có hồn vẫn xen kẽ không ít con vật tạo dáng còn thô và không có hồn .

.............Điều này xảy ra do đây là công trình tập thể dễ khiến tác phẩm tạo ra không đều tay .Sao bằng nên rút bớt số lượng để chất lượng đạt hơn.Ví dụ thứ ba,có những hình ảnh truyển thống năm nào cũng tái hiện trên đường hoa cũng là vấn đề đáng bàn bởi chuyển tải một ý tưởng văn hoá phải luôn luôn đổi mới và sáng tạo mới hấp dẫn người xem nếu không dễ gây nhàm chán và tránh được tính sáo mòn .Ví dụ thứ tư,để tạo ra được đường hoa phải tốn kém rất nhưng tiền của ,công sức cả chân tay lẫn trí tuệ .Nên chăng UBNDTP có phương án bảo trì ,sử dụng lại được những hiện vật tháo dỡ ra từ đường hoa sao cho khỏi uổng phí ?