15 thg 2, 2012

Mặt trái của những chiếc ipaid,iphone



Năm 2010, kinh tế Trung Quốc chính thức vượt Nhật để trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 trên thế giới sau Mỹ.Sự kiện này đánh dấu bước chuyển đổi lịch sử đối với hai nền kinh tế: sự trỗi dậy của Trung Quốc và sự tuột dốc của Nhật trong vai trò dẫn đạo tăng trưởng kinh tế toàn cầu.Nhưng đời sống người dân Trung quốc nói chung và giai cấp công nhân nói riêng có thật sự tốt đẹp tương xứng với vị thế cường quốc kinh tế thứ hai chăng ? Bài viết này sẽ giúp các bạn có một cái nhìn chừng mực nào đó chân thực về đời sống của công nhân tại đất nước Trung quốc .



Vụ nổ Foxconn – Giọt nước tràn ly !    

   19h ngày 20/5/2011, một tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra tại nhà máy sản xuất độc quyền iPad của công ty Foxconn ở Thành Đô (Trung Quốc) khiến 2 người thiệt mạng và 16 người khác bị thương. Theo nhiều thông tin, vụ nổ xảy ra tại dây chuyền sản xuất iPad 2 của Apple.Ngay sau khi vụ nổ xảy ra, đại diện Foxconn đã khẳng định đây chỉ là tai nạn và không liên quan đến âm mưu nào. Mặc cho nhiều lời giải thích được đưa ra nhưng có thể nói, nguyên nhân sâu xa của vụ nổ này chính là điều kiện và cơ sở làm việc tồi tệ đối với công nhân tại Foxconn.

                                   Vụ nổ tại Foxconn
                                                   
         Để có được những chiếc iPad bóng bẩy tung ra thị trường, công nhân tại các nhà máy lắp ráp sản phẩm cho Apple đã bị đối xử vô cùng ác nghiệt, thậm chí phải “chết mòn” để đáp ứng cơn khát của thị trường. Những số liệu điều tra gần đây đã gây chấn động cả thế giới về cuộc sống của người công nhân đằng sau những chiếc iPad.

Cuộc sống thực kinh hoàng của người công nhân 

     Tổ chức SACOM (Students & Scholars Against Corporate Misbehaviour – Tổ chức lập ra nhằm chống lại các hành vi không đúng mực ở doanh nghiệp) đã đến nhà máy Foxconn ở Thâm Quyến, Thành Đô và Trùng Khánh (Trung Quốc) và phỏng vấn 120 công nhân trong tháng 3 và 4 vừa qua. Đây là tổ chức phi lợi nhuận được thành lập năm 2005 ở Hong Kong để kiểm soát và cải thiện đời sống công nhân ở các nhà máy Trung Quốc.
         Cuộc điều tra đã tiết lộ sự thật kinh hoàng về cái gọi là “chi phí con người” trong quá trình sản xuất những chiếc iPad, iPhone đang có mặt khắp nơi trên thế giới. Cuộc điều tra đã vén bức màn bí mật và mang lại một bức tranh chi tiết về đời sống của hơn 500.000 công nhân ở nhà máy tại tỉnh Thẩm Quyến và Thành Đô thuộc tập đoàn Foxconn, sản xuất hàng triệu sản phẩm Apple mỗi năm. Báo cáo đã buộc tội Foxconn đối xử với công nhân “tàn bạo, không có tính người và xem họ như những cái máy. Số liệu gần đây nhất cho thấy ít nhất 14 công nhân Foxconn đã tự tử trong vòng 16 tháng qua.
Hai nhà máy sản xuất độc quyền iPad ở Thành Đô của Foxconn được coi là những nơi tệ nhất. Lưới được giăng trắng khắp nơi để ngăn công nhân nhảy lầu và họ bị Foxconn yêu cầu ký cam kết "không tự tử" và nếu họ làm, gia đình của họ chỉ có thể tìm kiếm tối thiểu thiệt hại . Nguyên văn bản cam kết như sau :
         “Trong trường hợp không tai nạn thương tích (bao gồm cả tự tử), tôi đồng ý rằng công ty đã hành động đúng theo quy định của pháp luật có liên quan và các quy định, và sẽ không kiện công ty bắt làm việc theo các nhu cầu quá mức, không có những hành động quyết liệt làm tổn hại danh tiếng của công ty hoặc gây ra rắc rối có thể làm tổn thương hoạt động bình thường.”
        Nghiên cứu cũng phát hiện những bản “tuyên thệ chống tự tử” mà các công nhân tại hai nhà máy bị ép buộc phải ký vào, sau những vụ việc hàng loạt công nhân tự tử hồi 2010. Các quan chức Foxconn đã cáo buộc công nhân tự tử với mục đích được bồi thường thiệt hại lớn cho gia đình của họ. Nhà máy được xây dựng lưới chống tự tử xung quanh các tòa nhà ký túc xá theo lời khuyên từ các nhà tâm lý học.
Một điều tra gần đây tại nhà máy Foxconn tiết lộ rằng nhân viên làm thêm giờ quá mức vượt quá giới hạn pháp lý của 36 giờ mỗi tháng. Công nhân bị cấm nói chuyện với đồng nghiệp của họ và phải đứng trong suốt thời gian ca 12 giờ.Trong thời gian cao điểm nhân viên chỉ được phép một ngày nghỉ mỗi 13 ngày.

 Sự im lặng đáng sợ trong xưởng lắp Iphone
                                                                              ( Trích dẫn từ Business Insider  )

     Hãy hình dung một phần của chiếc Iphone đang làm mưa làm gió trên thế giớiđược một công nhân 13 tuổi làm việc suốt 16 giờ/ngày, và được trả thù lao là 70 xu Mỹ/giờ.Chúng ta yêu Iphone và Ipad. Chúng ta cũng hài lòng về giá thành một chiếc Iphone và Ipad.
Chúng ta cũng yêu thích với khoản lợi nhuận mà công ty Apple thu về được.
    Đó là lý do vì sao chúng ta không để ý nhiều tới mức giá thấp- mà Iphone và Ipad được bán ra, và khoản lợi nhuận kếch xù của Apple đạt được –chỉ có thể là do các sản phẩm này được chế tạo với chi phí nhân công rẻ mạt, bất hợp pháp nếu theo luật của Mỹ.
Và thực tế là, những người sản xuất ra những chiếc Iphone và Ipad lại không những không thể mua được các thiết bị đó, mà trong nhiều trường hợp, họ còn chưa bao giờ được nhìn thấy chúng.Đó là một vấn đề phức tạp nhưng lại rất quan trọng.Và điều này sẽ còn quan trọng hơn nữa khi các nền kinh tế tiếp tục bện chặt vào nhau.
      Hãng tin NPR đã phát đi chương trình «Cuộc sống nước Mỹ » tập trung phản ánh về việc lắp ráp các sản phẩm của Apple. Chương trình này kể vềMike Daisey, người thực hiện phóng sự « Sự cùng cực và mê ly của Steve Jobs » và Nicholas Kristof của tờ New York    Times có vợ người Trung Quốc.Trong phóng sự này đã nêu ra những sự thật sau:
        Thành phố Thâm Quyến là nơi sản xuất hầu hết sản phẩm của Apple. 30 năm trước, Thâm Quyến là một làng nhỏ ven sông. Giờ đây, thành phố này có hơn 13 triệu người, lớn hơn cả New York. Foxconn – một trong số các công ty lắp ráp Iphone và Ipad (và rất nhiều sản phẩm cho các công ty điện tử khác) có một nhà máy ở Thẩm Quyến, với nhân lực là 430.000 người.Có 20 tiệm café trong nhà máy của Foxconn ở Thẩm Quyến. Mỗi tiệm café này phục vụ 10.000 người. Mike Daisey phỏng vấn một công nhân ngoài nhà máy, cô bé mới 13 tuổi, phía trong có các bảo vệ được trang bị súng. Cô bé đánh bóng hàng ngàn chiếc Iphone mới mỗi ngày.
         Cô bé công nhân 13 tuổi nói rằng Foxconn còn không buồn kiểm tra tuổi tác. Trong nhà máy vẫn có thanh tra tới giám sát, nhưng Foxconn luôn biết khi nào đoàn thanh tra đến. Trước khi họ đến, công ty cho thay thế các công nhân trẻbằng những người già hơn. Trong hai giờ đầu tiên ngoài cổng nhà máy, Daisey gặp các công nhân khác. Họ nói họ 14, 13, và cả 12 tuổi (cùng với nhóm công nhân lớn tuổi hơn). Daisey ước tính khoảng 5% số công nhân mà anh nói chuyện đều nhỏ tuổi.Daisey ước tính rằng Apple chắc hẳn phải biết điều này.Hoặc nếu như họ không biết, thì là bởi vì họ không muốn biết.
          Daisey tới thăm các nhà máy khác ở Thâm Quyến, giả vờ là một khách hàng tiềm năng. Anh phát hiện ra hầu hết các tầng của nhà máy chật ních người, chừng 20.000 đến 30.000 người một tầng. Các căn phòng đều im ắng: không máy móc, không nói chuyện. Trong khi chi phí nhân công rất rẻ mạt, hiển nhiên mọi thứ đều được xây dựng thủ công.
          Một giờ làm việc của công nhân tại đây là 60 phút – không giống như một “giờ”làm việc của người Mỹ, vốn bao gồm khoảng thời gian vào truy cập Facebook, phòng tắm, một điện thoại bàn, và một vài cuộc trò chuyện. Thời gian làm việc chính thức là 8 giờ/ngày, nhưng tiêu chuẩn luân phiên là 12 giờ. Nhìn chung, thời gian luân phiên nới rộng ra 14-16 giờ, đặc biệt là khi có các thiêt bị mới cần lắp ráp. Trong khi Daisey ở Thâm Quyến, một công nhân đã chết sau 34 giờ làm việc luân phiên.


           Các công nhân trong ca tại nhà máy Foxconn


Các công nhân này đều sống trong ký túc xá. Trong một căn phòng xi-măng hẹp, Daisey đếm được 15 chiếc giường, xếp chồng lên nhau gần như chạm trần. Các liên hiệp đều bị coi là bất hợp pháp. Bất kỳ ai muốn lập liên hiệp đều bị đi tù.
    Daisey phỏng vấn hơn chục công nhân (cũ) đang bí mật thành lập liên minh. Một nhóm nói về việc sử dụng “hexane” – một loại hóa chất lau màn hình Iphone. Hexane bốc hơi nhanh hơn các loại hóa chất lau màn hình khác, nên chuỗi sản xuất cũng di chuyển nhanh hơn. Hexan cũng là một chất gây độc thần kinh. Các bàn tay của những công nhân này đều bị run và không kiểm soát được.Một số công nhân thì không thể tiếp tục làm việc nữa vì tay của họ đã bị tàn phế vì đã phải làm những công việc tương tự hàng trăm ngàn lần trong suốt nhiều năm. Một công nhân khác đã bị nát tay vì bị máy ép nghiền tại Foxconn. Công ty này không hề lưu tâm gì tới tình trạng sức khỏe đó. Khi vết thương lành, đôi tay đó không thể làm việc nữa. Sau đó anh ta bị sai thải.Daisey đưa cho anh ta xem chiếc Ipad. Anh ta chưa từng nhìn thấy thứ nào như thế, và gọi đó là “kỳ diệu”.

 Thay lời kết
          Apple đang giúp chuyển tiền từ những người tiêu dùng hàng hiệu thời thượng trên toàn thế giới tới những người công nhân nghèo ở Trung Quốc.Nếu không có Foxconn và các nhà máy lắp ráp này, công nhân Trung Quốc vẫn còn phải làm việc ở đồng ruộng, kiếm được 50 USD/tháng thay vì 250USD ở nhà máy.Năm 2010, công nhân của Foxconn được tăng lương lên mức 298 USD/tháng, tương đương 10USD/ ngày, hoặc chưa đầy 1USD/giờ.Với lượng tiền này, họ làm việc còn khá hơn lúc trước. Đặc biệt là với phụ nữ, họ có quá ít sự lựa chọn.Thế nhưng thử nhìn lại đời sống công nhân Việt Nam,chúng ta không khỏi xót xa vì điều kiện làm  việc của công nhân tại nhiều xí nghiệp vốn đầu tư 100%  nước ngoài cũng chẳng hơn gì mà đồng lương lại thấp hơn.Theo báo SGTT - Trên biểu đồ xếp hạng trong báo cáo được đưa ra ngày 21.5.2010 của Jetro (Japan External Trade Orgnization), lương tháng cơ bản (trả thực tế) cho công nhân Việt Nam ở mức rất thấp 101 USD/tháng, chỉ đứng trên Bangladesh và Myanmar.Dẫu con số vừa nêu đưa ra đã gần 2 năm và lương cơ bản công nhân Việt Nam có tăng lên thời gian gần đây nhưng lương lãnh thực tế vẫn chưa vượt qua ngưỡng 200 USD/tháng.Theo tin các báo sẽ có đợt tăng lương mới từ 1/5/2012 .Tin này không được những người sống nhờ đồng lương vui vẻ lắm vì trong lúc này lương chưa tăng nhưng nhiều thứ đã tăng như bảo hiểm y tế tăng, giá cả thị trường cũng tăng theo. Như vậy tăng lương giải quyết được vấn đề gì khi lương tăng kéo theo tất cả đều tăng thì công nhân vẫn không đủ sống với đồng lương như hiện nay.


                                                                      ********************

HOA HỌC TRÒ-Trời đất dành riêng tuổi học trò.Một loài hoa đỏ rất nên thơ...

HOA HỌC TRÒ-Trời đất dành riêng tuổi học trò.Một loài hoa đỏ rất nên thơ...
Mỗi năm hoa nở mùa thi đến.Chạnh nhớ trường xưa nhớ bạn bè .Nguyenuthang ..