............................................(Bài đăng trên báo PNCN số 38 ngày 6.10.08 ) ............ Nổ được cho vào thúng hay mẹt lớn để lượm bỏ đi những vỏ trấu, vỏ mày còn sót trước khi đem ngào đường । Người ta đun đường với nước trong các chảo lớn. Ban đầu , chỉ dùng đường thẻ, sau muốn cho đẹp mắt và bán có giá hơn , các chủ lò cốm chuyển qua dùng đường cát trắng .Khi đường gần " tới" , thời điểm mà chỉ người làm quen , có tay nghề mới biết , người ta cho vào chảo những miếng gừng và những miếng dứa ( thơm) nhỏ cắt lát , giã dập để cốm có mùi vị cay, chua dìu dịu , cái hương vị đặc biệt mà ai ăn rồi sẽ nhớ mãi .
.........Tiếp theo là công đọan đóng cốm. Người ta dùng ván gỗ đóng các khuôn cốm giống như những khối vuông có cạnh khoảng 20 phân mét nhưng hai mặt rỗng. Sau khi cho cốm vào hộc , người đóng dùng một miếng gỗ rời ép chặt xuống cốm cho bằng phẳng. Tiếp theo , cốm được lấy ra xếp vào một tấm phên lớn, đem phơi nắng . Khi cốm đã khô, công đoạn cuối cùng là gói cốm. Giấy gói cốm tường là giấy bóng mờ hoặc giấy bóng kiếng đủ màu. Để hấp dẫn và bắt mắt hơn, người ta dán thêm một vài cái hoa văn lên hai đầu hộc cốm. Bây giờ ,mọi công đọan đã xong ,chỉ còn việc đem cốm đi bán .
.........Thuở còn bé ,tôi rất mê cốm hộc।Cứ đến ngày 23 tháng chạp âm lịch , thế nào tôi cũng theo mẹ đi chợ tết để nhắc mẹ mua cho dù chưa có năm nào mẹ quên cả. Nghĩ lại , tôi thấy mắc cở cho cái tật háu ăn của mình thuở đó .Vừa tới cổng chợ ,tôi đã xăm xoi đòi mẹ đi đến mấy gian hàng bán cốm. Nhưng mẹ tôi không mua cốm ở đây, bà dắt tôi ra con đường bên hông chợ ,nơi các bác nhà quê ngồi bán các bịch cốm hộc xếp chất chồng như hòn núi nhỏ trên những tấm phên đan bằng lá cọ trắng tinh. Mẹ bảo cốm của những người này vừa làm xong bán ngay nên thơm ngon hơn thứ cốm tích trữ đã vài tuần ở trong sạp chợ. Bao giờ mẹ cũng mua cả chục bịch cốm bỏ vào một cái túi lớn rồi giao cho tôi cầm. Tôi sung sướng , hãnh diện xách nó theo bên mẹ suốt cả buổi chợ.
.........Biết tôi thích cốm nên vưà đốt vàng mã cúng ông Táo xong là mẹ dễ dãi làm ngơ cho tôi lấy lén một bịch cốm chạy ra ngoài vuờn ngồi ăn। Bịch cốm hộc lúc xưa lớn hơn bây giờ nhiều ,cân nặng phải đến trên 200gr, lại nguyên khối chữ nhật chứ không được cắt nhỏ ra thành nhiều miếng như bây giờ ।Bởi thế ,tôi cứ loay hoay nhẩn nha ngồi "gặm" cả giờ chưa hết। Ăn xong, tôi chạy vào nhà bếp chiêu một ly cối nước vối là no "kềnh" ,bụng căng phình đến độ trưa chẳng còn thiết ăn cơm .
.........Năm nay ,về quê được ăn lại cốm hộc thuở nào,những kỷ niệm ngày xưa thoắt ùa về। Tôi thầm nghĩ , tết này dù bận bịu công việc thế nào cũng phải bỏ ra một ngày về tận Xuân Phong ,một xã của huyện Hàm Thuận , tìm đến cái nôi của nghề làm cốm hộc Phan Thiết ngày xưa ,để mua vài chục bịch cốm mang về cúng tết và chia sẻ cho bè bạn। Hình dung hình ảnh những bịch cốm hộc quen thuộc đủ màu sắc , đậm đà hương vị quê hương bày trên bàn thờ xen cạnh đĩa ngũ quả, cặp bánh tét , trái dưa hấu… lung linh trong làn khói thơm dìu dịu của mấy cây nhang trầm , trong lòng tôi chợt rộn niềm vui .
..................................................................................................................ĐÌNH THĂNG
......................................................................
Chú thích: Một trích đoạn bài này đã đăng trên Tuổi Trẻ tết online với tựa : “Cốm tết Phan Thiết”http://www3.tuoitre.com.vn/TetOnline2008/Index.aspx?ArticleID=120828&ChannelID=207
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét